Dlaczego Grecy nie odnoszą wielu sukcesów, nie są bogaci, nie jeżdżą pięknymi samochodami, nie mieszkają w drogich domach, a są tak szczęśliwi?… poniedziałek, 8 marca 2021

 

Korfu, kawiarnie na ulicy Liston

 

 

Jak to jest możliwe, że tu na Korfu ludzie jeżdżą tak rozklekotanymi samochodami? Tu nie ma dobrych aut! Greków nie stać na dobre samochody?

 

Ta tawerna ma takie wzięcie! Dlaczego jej szef nie otworzy drugiej? Nie chce mu się?

 

Oni technologicznie są tu sto lat za Murzynami! Przecież ta cała Grecja to technologiczny zaścianek! W tylu miejscach nie można nawet zapłacić kartą!

 

Przesiadują w kawiarniach godzinami! Ile można tak siedzieć przy jednej kawie? I skąd oni mają na to tyle czasu? Czy ci ludzie nie muszą pracować?

 

Przecież oni w ogóle się nie rozwijają! Siedzą w tawernach i wszystko tam przejadają!

 

***

 

Kiedy jest sezon turystyczny, tego typu wypowiedzi słyszę minimum raz dziennie. Dla wielu osób, które przylatują do Grecji na wakacje Grecy to lenie, którzy całymi dniami, na wiecznym luzie przesiadują przy kawie, albo godzinami jedzą w tawernach. Stereotyp Greka – lenia przywarł do Greków na podobnej zasadzie, że jak Polak, to albo pijak, albo złodziej. „Jedź na wakacje do Polski! Twój samochód już tam jest!”. Podobno taki żart o Polakach krążył, a może jeszcze krąży w Niemczech. Co czujecie, kiedy coś takiego słyszycie? Mi nie jest przyjemnie. I uważam, że tego typu żarty są niesprawiedliwe.

Jak to jest z tym stereotypem Greka – lenia? Czy rzeczywiście tak jest, że Grecy nic innego nie robią prócz siedzenia w tawernach?

Odpowiedź na to pytanie kryje się w piramidzie wartości, która jest podstawą tego, jak kształtujemy nasze życie. Trzy najważniejsze wartości dla Greków (rzecz jasna, że nie wszystkich, ale ogromnej większości), to:

 

miejsce 1 – rodzina, przyjaciele

miejsce 2 – czas wolny, życiowe przyjemności

miejsce 3 – praca, pieniądze, sukces

 

Że jak? Rodzina? Czas wolny? A dopiero po czasie wolnym i przyjemnościach stoi praca??? Już słyszę oburzenie wielu osób. A właśnie tak! Dlaczego nie? Co złego jest w tym, że praca jest dopiero na miejscu trzecim? A przed nią znajduje się czas wolny i życiowe przyjemności? Co właśnie w tej kolejności jest złego?

Kiedy ktoś mnie pyta, dlaczego Grecy jeżdżą starymi samochodami często w tak złym stanie, to odpowiadam, że: „dlatego, że to jakim jeżdżą autem, nie jest dla nich ważne”. Kiedy ktoś mnie pyta, dlaczego nie rozwijają swoich biznesów, odpowiadam nieco podobnie: „bo pieniądze, sukces, praca i kariera nie są dla nich aż tak istotne”. A kiedy pytają, dlaczego tyle czasu przesiadują w kawiarniach, moja odpowiedź nie jest zbyt skomplikowana. Mówię wtedy, że: „ czas wolny i życiowe przyjemności, są dla Greków bardzo ważne!”. Zazwyczaj wtedy osoba, która chwilę wcześniej zadała takie pytanie jest dosłownie o-bu-rzo-na! Że jak tak można?! I złości się często na mnie, że również nie widzę w tym nic złego, nie podzielam oburzenia i nie jest mi nawet odrobiny wstyd, że mieszkam w takim kraju! Ci ludzie najczęściej uważają, że każdy człowiek powinien mieć taki system wartości, jaki oni mają! Bo tylko ich system wartości jest koniecznie tym najlepszym. No cóż… Mało kiedy się uśmiechają i nigdy nie wyglądają na szczęśliwych lub nawet chwilowo zadowolonych.

Wśród moich greckich przyjaciół i znajomych, nie ma ludzi którzy jeżdżą super samochodami, mają świetnie urządzone mieszkania i kilka zer na koncie. Większość ma średnie prace, zarabia średnią krajową, jeżdżą bardzo średnimi autami. Dlaczego? No właśnie… Dlatego, że TO NIE JEST DLA NICH WAŻNE.

Między Grekami żyje się też zupełnie inaczej. W potocznym języku greckim nie ma wyrażenia w typie „piątek, piąteczek, piątunio”. Tu nawet nikt nie zrozumie, o co w takim wyrażeniu chodzi… Nikt za bardzo nie wyczekuje weekendu, bo każdego innego dnia, też dobrze się ludziom tu żyje. Na kawę wychodzi się każdego dnia, by często nie robić przy niej nic ważnego, albo rozmawiać o niczym ważnym ze swoimi przyjaciółmi. W piątek wieczorem po brzegi wypełnione są tawerny, ale czy w tawernach, czy też w nocnych klubach jak ze świecą szukać ludzi, którzy są pijani. Grecy się nie upijają, bo stan ducha, który mają w sobie jest na tyle przyjemny, że nie ma potrzeby by sztucznie wprowadzać się w stan zapomnienia, czy też alkoholowego szczęścia. Większość moich znajomych czas wolny spędza na plaży. Ogromną ilość czasu (naprawdę ogromną!) spędzają ze swoją bliższą i dalszą rodziną. Na Korfu nie mamy ani jednej galerii handlowej. Nie ma ich również wiele bardzo dużych greckich miast. Ludzie raczej nie spędzają czasu na zakupach, albo oglądaniu tego co można kupić, bo… nie czują takiej potrzeby.

Czy Grecy są leniami? W ich oczach rytm życia, który dominuje w Europie zachodniej, nie jest życiem, a bardziej wegetacją. I swojego czasu, który dla przybyszów z zachodu wydaje się być przelanym przez palce na wielogodzinnych kawach czy biesiadach w tawernach, typowy Grek nie zamieniliby na nawet trzy dodatkowe zera na koncie. To jak żyją, daje im codzienne poczucie szczęścia, które nie jest warunkowane przez dobra materialne.

Pamiętam, że kiedy już  prawie dziesięć lat temu przyjechała mieszkać w Grecji na stałe, nie potrafiłam tego zrozumieć. Podróżowanie i mieszkanie w innym kraju daje nam jedyną w swoim rodzaju, niepowtarzalną możliwość poznania świata z często skrajnie innej perspektywy. Dlatego nic nie rozwija nas tak bardzo jak podróżowanie. Teraz po 10 latach mieszkania w Grecji, czuje że jestem między: europejskim pędem, a greckim wyhamowaniem. I dokładnie tu, czyli w punkcie między jest mi najlepiej!

 

TUTAJ! przeczytasz o greckim DNA.

TU! przeczytasz o rodzinnym wypadzie do greckiej tawerny.

TU! zobaczysz nasz mini przewodnik po Salonikach.

 

 

 

Kiedy (w końcu) zajdę w ciążę?… sobota, 26 stycznia 2019

 

SAŁATKA PO GRECKU

 

 

Czas minął jak z bicza strzelił i nim się obejrzałam, jak się okazało  że całe dwa lata nie byłam w sałatkowym domu. Ostatni post o tym co takiego dzieje się u członków zwariowanej rodzinki, był… straciłam rachubę. Z pewnością dawno, dawno temu…

 

TU! przeczytasz kto kim jest w sałatkowych opowieściach.

 

Oregano, czyli dziadek Janiego i ojciec jego matki – Fety, jest już po osiemdziesiątce. Jego żona zmarła jakieś dziesięć lat temu. Od tego momentu całą opiekę nad obecnie najstarszym członkiem sałatkowego rodu przejęła Feta. Co rozumiem przez pojęcie „opieka”? Feta gotuje, organizuje dziadkowi zakupy, pierze i prasuje, a przy tym dba, żeby dom w którym się wychowała, był najprawdziwszą świątynią czystości. Od czasu do czasu, kilka razy w tygodniu, dziadek jest zabierany na jakieś pół dnia do domu Sałatki. Zjawia się najczęściej rankiem, a po obiedzie jest odwożony do siebie, żeby zgodnie z tradycyjnym rytmem greckiego dnia, przebrać się w pidżamę, popatrzeć z balkonu co tam słychać na ulicy, a później udać się na drzemkę.

Podobno  ostatnio z dziadkiem jest nieco gorzej. Podobno, że nie dosłyszy, że trzeba mówić mu wszystko kilka razy, a i tak później sobie zapomina.

 

 

Był przepiękny, zimowy, sobotni poranek. Usłyszałam trzaśnięcie drzwiami i dość głośną rozmowę:

-Niech tata siada! Niech się tata rozgości! Zabiorę tacie kurtkę. Wszystko na stole dla taty jest już gotowe.

Oregano jak zawsze rozsiadł się przy stole, który w tym momencie nadawał się idealnie na okładkę książki kucharskiej zawierającej przepisy na typowe greckie przystawki. W niewielkich naczyniach ułożonych elegancko na białym obrusie leżały: wędzone szprotki w oleju, kilka czarnych oliwek posypanych oregano, domowej roboty tzatziki i tirosalata, gruby kawał fety, świeżo kupiony rankiem chleb, skordalia czyli sos czosnkowy, kawałki ośmiorniczek oraz dolmadakia. Do tego na samym środku stała buteleczka z ulubionym przez dziadka trunkiem – tsipouro, bez dodatku anyżu.

 

TUTAJ! przeczytasz o greckim bimbrze, czyli tsipouro.

 

Dziadek siedział w towarzystwie Fety, która przygotowała domowy obiad – moussakę, która w jej wersji jest popisowa. Wszystkie te przystawki były więc jedynie zapowiedzią pysznego obiadu, który na oczach dziadka powstawał. Oregano siedział, skubał, popijał bite dwie godziny. Nic przy tym nie mówił. Daję słowo! Z jego ust w tym czasie nie wyszedł ani jeden wyraz. Pogryzał, popijał, patrzył się przed i milcząc był w swoim świecie.

 

TUTAJ! zobaczysz nasz filmik jak zrobić grecką moussakę.

 

Kiedy w końcu skończył, rozsiadł się wygodnie i wyciągnął swoje komboloi, którym zaczął zręcznie bawić się między palcami. Dziadek miał równo, jak od linijki przycięty wąs pod nosem. Wygładzone brylantyną gęste, lekko kręcone włosy misternie zaczesane do tyłu, wyprasowane w niemożliwie równy kant spodnie i wiekową ale jednocześnie śnieżno – białą koszulę w drobne, brązowe  paseczki. Patrzył przed siebie, za okno, lekko znużonym, ale jak zawsze srogim wzrokiem. Nagle głośno odchrząknął i  ucichł dźwięk stukania koralików komboloi. Odwrócił  głowę i ożywionym wzrokiem spojrzał wprost na mnie:

-Dziewczyno! Przecież ty jesteś już po trzydziestce. Powiedz ty mi. Kiedy się ogarniesz i w końcu zajdziesz w ciążę?

Feta, która stała tyłem myjąc naczynia, zamarła w bezruchu. Pomidor przy czymś się kręcił. Przestał na chwilę, po czym odwrócił się i z przestrachem spojrzał na mnie.

Znacie tę ciszę? Tę w rodzaju: i jaka padnie teraz odpowiedź? Wybuchnie, zacznie ryczeć czy się spowiadać?

Zakładałam właśnie buty, bo za chwilę Jani miał mnie podrzucić do fryzjera. Nie ma to jak sobotni poranek w pięknym mieście z dobrze zrobionymi włosami. Tego dnia miałam w planach zrobić sobie na włosach fale. Czegoś w rodzaju loków nie miałam na głowie chyba od skończenia studiów. Otworzyłam szafę, gdzie wisiała moja kurtka i spokojnie zaczęłam ją nakładać.

-Wie dziadek… Jani tak naprawdę nie jest najstarszy w rodzinie, więc to wcale nie ja powinnam być teraz na tapecie. Chciałam tylko nadmienić, że Ogórek, jest od  Janiego o całe: Półtora.  Roku. Starszy.

-Ale on przecież nie wziął jeszcze ślubu! – dziadek uderzył ręką o swoje kolano.

-No właśnie. Ale ma  przecież dziewczynę. A wszyscy wiemy, że ślub do spłodzenia potomka, wcale nie jest potrzebny…

Oregano płynnym  ruchem wygładził swoje wąsy. Znów zaczął obracać komboloi.

-Feta… Może to jest jakaś myśl. Czy ty myślisz, że Ogórek mógłby mieć dziecko z tą laską?

Nie czekając na poparcie mojej teściowej, nakładając jednocześnie już na szyję szalik, odpowiedziałam:

-Mógłby. A co więcej, taki potomek mógłby przyśpieszyć pewne sprawy… Nie ukrywajmy, że wszyscy się modlą, żeby Ogórek w końcu się z Natasą ustatkował… Racja?

Założyłam już kurtkę i szalik. Zapięłam się dokładnie guzik po guziku i jakbym szykowała się do operacji, zaczęłam nakładać rękawiczki. Palec po palcu, tak żeby leżały idealnie.

-No widzi dziadek… Tak się sprawy mają.

-Ty, Feta… Może byś tak z nim porozmawiała… Że już czas… Że już pora…

 

Na zgięty łokieć założyłam torebkę i byłam gotowa do wyjścia. Wyszliśmy, a zamykając drzwi poczułam się bardziej grecka niż wszyscy domownicy razem wzięci. Loki tego dnia wyszły genialnie. Później poszliśmy na zakupy, a później do centrum na kawę.

 

Tak w życiu właśnie jest. Że szczęśliwi ludzie, żyją swoim życiem. I opinię innych w tym temacie, nie za bardzo biorą pod uwagę.

 

 

 

Czy Grecy są leniwi?… piątek, 2 lutego 2018

 

„Grecy są leniwi! Większość czasu spędzają w kawiarniach i tawernach. Nic im się nie chce, ciągle się spóźniają i wszystko odkładają na wieczne jutro”. Do tego dołożyć można jeszcze stwierdzenie, że: „na kryzys to sami sobie zapracowali”. Taką opinię o Grekach ma ogromna liczba turystów, którzy pierwszy raz przylatują do Ellady na wakacje. Zabawne. Raczej nikt, kto z Grekami pracował, nie podpisze się pod tym stwierdzeniem. Gdzie w takim razie leży prawda o Grekach i ich podejściu do pracy?

 

Kiedy jeszcze jako studentka Erasmusa, pierwszy raz przyleciałam do Grecji, zafundowano nam kurs greckiego. Założyłam, że wyciągnę z niego tyle ile się da, ale też bez przesady. Przecież jestem w Grecji, a tu wszystko wszystkim wisi, więc nie ma co aż nadto się tak przejmować. W języku greckim każdy wyraz ma swój akcent, który przypada na różne litery. Akcenty zaznacza się podczas pisania apostrofem nad daną literą. „Acha… – pomyślałam, kiedy powiedziała nam o tym nasza nauczycielka greckiego – Ale hola! hola! Jestem w Grecji… Więc wiadomo! Nikt na pewno nie będzie zwracać uwagi na jakąś kreskę nad daną literką!”. I tak machnęłam, na wszystkie akcenty ręką.

Kiedy kilka lat później, przeprowadziliśmy się z Janim do Grecji na stałe, zaczęłam od solidnej nauki języka. Zapisałam się do mojej bliskiej znajomej na naukę greckiego. Moje założenie było takie, że na bank pieniądze za lekcje okażą się wywalone w błoto, bo Grecy, jak to Grecy. Moja nauczycielka, pewnie będzie gadać o tym co ugotować i większość lekcji, będzie polegać na piciu kawy. Troszkę się jednak z tym pomyliłam…

-Akcenty! – krzyknęła na pierwszej lekcji.

-A tak… Akcenty! Ale to przecież nic ważnego, nie? Nie będziemy się chyba zajmować jakimiś małymi przecinkami?

-No, ale jak nie będziesz zwracać na nie uwagi,  to będziesz po grecku dukać tak, że nikt cię nie zrozumie. A ty chyba chcesz mówić poprawnie, prawda?

I wtedy się zaczęło. Zaczęłyśmy od akcentów. W ruch poszły zasady gramatyczne, których w greckim jest sporo. Moja nauczycielka okazała się być maniaczką poprawności gramatycznej, wymowy i bezbłędnej pisowni. Lekcja trwała od do, a jeśli na chwilę zboczyłyśmy z tematu, zostawałam o kwadrans dłużej, żeby dokładnie przerobić materiał danej lekcji. Już wtedy zapaliła mi się lampka, że Grecy nie funkcjonują na zasadzie, że wszystko im wisi, jak zakładałam wcześniej… Moja nauczycielka, wcale nie była wyjątkiem od reguły. Skąd jednak wziął się stereotyp o Grekach – leniach? Bo przecież jakoś jednak powstał? Zastanówcie się, gdzie będąc w Grecji obserwujecie Greków???

Kiedy wpada się do Grecji na wakacje, zazwyczaj przebywa się na plażach, w kawiarniach, tawernach, albo w centrach miast. Widzi się zatem Greków, którzy piją kawę, jedzą kolację, albo wypoczywają na plaży. Bez żadnego stresu, całkowicie zrelaksowani, oddają się przyjemnościom. Ale, to wcale nie oznacza, że Grecy tak samo zachowują się w pracy. W greckiej mentalności i stylu życia jest tak, że jeśli się odpoczywa, to naprawdę zostawia się wszystkie problemy, nie myśli się o pracy i czerpie się przyjemność z prostych rzeczy, które niesie życie. Wspaniałego jedzenia, cudownie pachnącej kawy, pięknego dnia na plaży. Jeśli ktoś kiedyś pracował z Grekami, to… No właśnie! Może być bardzo zaskoczony.

TUTAJ!  przeczytasz wszystko o greckiej sjeście.

Oczywiście, trudno jest włożyć wszystkich do jednego worka, bo przecież każdy człowiek jest inny. Ale wiele osób, która choćby w turystyce pracowała z Grekami, wie że Grecy potrafią pracować do upadłego i są przy tym nie do zdarcia. Podpisuję się pod tym stwierdzeniem z pełną odpowiedzialnością obiema rękami. Jeśli jest taka potrzeba i wymaga tego sytuacja, tak – Grecy pracują sto procent skupieni na tym co robią, dając z siebie wszystko. Kiedy pierwszy sezon, zaczęłam pracować z Grekami, byłam zupełnie zbita z tropu, bo przecież stereotyp, który miałam w głowie, mówił zupełnie co innego. I później, przez długi czas, było mi zwyczajnie głupio.

       Trzeba jednak bardzo mocno zaznaczyć jedną rzecz.

Praca nie była, nie jest i pewnie nigdy nie będzie dla Greków najważniejsza.

Typowy Grek ma zupełnie inną piramidę wartości. Na jej szczycie  stoi: rodzina, przyjaciele, czas na cieszenie się swoim życiem. Praca jest ważna, ale jest niżej. Co za tym idzie? Jeśli ktoś ma swoją firmę, swój interes, wcale nie pędzi by rozwijać go w zawrotnym tempie, a później otwierać kolejne i kolejne biznesy. Zarabianie pieniędzy i sukces, wcale nie oznaczają dla Greków szczęścia. Nie jest również tak, że ilość pieniędzy i pozycja mówią o wartości człowieka.

TUTAJ! przeczytasz o pewnej kłótni w naszej sałatkowej rodzince.

Kiedy więc typowemu Grekowi powie się, żeby został w weekend pracy i podjął się dodatkowego zlecenia, najpewniej odmówi. Nie dlatego, że mu się nie chce, ale dlatego że w ten weekend coś innego jest dla niego istotniejszego. Najpewniej będzie chciał spędzić czas ze swoją rodziną, przyjaciółmi, czy też zwyczajnie wyluzować. A to wcale nie jest lenistwo, tylko inny system wartości. Jeśli ktoś ma firmę, nie będzie na jej rozwój poświęcać całego swojego czasu. Bo być może stwierdzi, że chce mieć czas na  powiększenie rodziny. To znów nie lenistwo, tylko kwestia wyboru tego, co jest dla nas ważniejsze.

TUTAJ! przeczytasz wszystko o atrakcjach na Korfu.

Który styl życia jest lepszy? Ten który lepiej NAM odpowiada. I nic do tego nikomu. Ale nie ukrywam. Czasem nawet mnie boli kiedy ktoś, kto pierwszy raz jest w Grecji, tak łatwo ocenia Greków na dzień dobry powtarzając stereotypy. Każdy ma swój pogląd na to czym jest jego szczęście.  Jednak w naszym dzisiejszym świecie, który pędzi tak zawrotnie, grecki styl życia dający przede wszystkim codzienną przestrzeń na swobodny oddech i cieszenie się życiem, dla mnie jest ZDROWYM WYBOREM.  Życie mija stanowczo za szybko, żeby spędzać go jedynie na zarabianiu pieniędzy. A jedną z największych wartości Grecji jest to, że tu wciąż ważniejsze jest „być” od „posiadać”…