Jak zrobić Imam Bayildi, czyli rewelacyjne danie również dla wegan… piątek, 9 lutego 2024

Imam Bayildi to danie, które jak widać po nazwie – wywodzi się z kuchni tureckiej. Jest jednak szalenie popularne również w Grecji, co jest kolejnym dowodem tego, że wpływy tureckie są nadal w Grecji żywe.

To właśnie danie próbowałam pierwszy raz u mojej teściowej. I absolutnie skradło moje serce! Jest przepyszne, zdrowe, bardzo sycące. Nie jest to danie skomplikowane, można je robić na wiele różnych sposów modyfikując przepis do swoich potrzeb.

To danie nadaje się idealnie dla wegan i wegetarian, bo nie ma w nim ani mięsa, ani sera. Choć, jeśli macie taką ochotę można oczywiście dodać tego typu elementy. Rolę główną gra w nim bakłażan!

Jak wygląda przepis?

Proszę bardzo!

SKŁADNIKI na dwie porcje:

  • dwa bakłażany średniej wielkości
  • jedna cebula
  • papryka czerowa i papryka zielona
  • jeden, dwa dorodne pomidory
  • łyżeczka, dwie koncentratu pomidorowego
  • dwa, trzy ząbki czosnku
  • natka pietruszki
  • oliwa
  • przyprwy: sól, pieprz, oregano, tymianek, kumin, można również dodać nieco mięty

PRZYGOTOWANIE

Na początek zabieramy się za bakłażany. Należy oskrobać je w połowie. To znaczy skrobiemy jdynie kilka pasków. Następnie aby pozbyć się ich naturalnej goryczy bakłażana smarujemy je solą, zlewamy wodą i tak zostawiamy na kilka minut. Później bakłażany smarujemy oliwą, w środku wykonujemy jedno głębokie nacięcie, w którym później umieścimy farsz. Tak przygotowane bakłażany wkładamy do rozgrzanego piekarnika, piekąc je tak długo aż zupełnie zmiękną (może to trwać około 30 minut w temperaturze 180 stopni).

W międzyczasie przygotowujemy farsz. Na rozgrzaną patelnię nalewamy kilka łyżek oliwy. Dodajemy pociętą w krążki cebulę. Niektórzy lubią jej więcej, inni mniej. Moim zdaniem dużą robotę w tym daniu robi właśnie cebula, więc dobrze jest jej dodać sporo. Dodajemy pocięty drobno czosnek. Następnie mieszamy i dodajemy pociętą w kostkę paprykę, a później pocięte w bardzo drobną kostkę pomidory. Ilość pomiodrów zależy już od was. Całość doprawiamy przyprawami. Można dodać również łyżeczkę koncentratu pomidorowego. Smażymy, aż składniki połączą się ze sobą.

Po wyjęciu z piekarnika rozszerzamy nacięcie w bakłażanach i wypełniamy je farszem. Całość można polać dodatkowo wodą wymieszaną na ciepło z łyżeczką koncentratu pomidorowego. Tak wypełnione bakłażany raz jeszcze na dziesięć / piętnaście minut wkładamy do rozgrzanego piekarnika. Po wyjęciu posypujemy pociętą pietruszką.

Tą potrawą można się bawić! Ja dodałam do niej fetę, którą pasuje tu idealnie. W innych przepisach widziałam dodaną ciecierzyce, czy też soczewice. Wiele zależy od waszych upodobań, bo ta potrawa jest świetna w różnych wersjach.

Smacznego!

TUTAJ! przeczytasz jak zrobić kleftiko.

TU! jest post o daniach typowych dla kuchni Korfu.

TUTAJ! przeczytasz jak w Grecji podaje się zwykłe ziemniaki.

Tsigareli, czyli kolejna potrawa typowa dla kuchni Korfu… poniedziałek, 13 lutego 2023

Tsigareli

Kuchnia Korfu różni się od kuchni Grecji kontynentalnej, czy też innych greckich wysp. Istnieje kilka dań, które je się tylko na Korfu. Wszystko o tych daniach przeczytacie w TYM! poście.

Kolejnym daniem, które zjeść można przede wszystkim na Korfu, jest tsigareli. Co to takiego jest?

Tsigareli to potrawa, którą robi się przede wszystkim z horty, czyli popularnej w Grecji rosnącej dziko jadalnej trawy. Pisałam o tym w TYM! poście. Po dokładnym umyciu i obgotowaniu mieszanki jadalnych traw, łączy się je z pomidorowym sosem i sporą ilością chilli. Oryginalnie potrawa jest mocno pikantna.

Jeśli ktoś lubi ostrzejsze smaki, tsigareli będzie mu bardzo smakować.

Tę szalenie zdrową potrawę traktuje się jako rodzaj meze, czyli przystawki lub zamiennik sałatki. Naprawdę warto spróbować jeśli będziecie na Korfu na wakacjach, między innymi dlatego, że ten smak nie jest do powtórzenia na przykład w Polsce. Nawet na Korfu tsigareli nie jest dostępne wszędzie. Dostaniecie je jedynie w tradycyjnych korfiańskich tawernach.

Zestaw jadalnych traw, który idealnie nadale się na tzigareli.

TUTAJ! przeczytasz więcej o moim autorskim przewodniku po Korfu.

Co to jest horta? I dlaczego warto ją jeść będąc w Grecji?… poniedziałek, 23 stycznia 2023

Horta

Kuchnia grecka i grecki sposób odżywiania jest uznawany za najzdrowszy w Europie! Dlaczego? Przede wszystkim posiłki Greków są bardzo zróżnicowane, czyli jest w nich wszystkiego po trochu. W greckiej kuchni jest wszystko! Warzywa, owoce, duża ilość ryb i owoców morza, dobre gatunkowo mięso, nabiał. Grecy piją przy tym ogromne ilości wody. Cukier zastępują miodem. Nie unikają alkoholu, ale nie mają problemu z jego nadużywaniem.

Jeśli wybieracie się do Grecji i chcecie spróbować coś zupełnie innego, a jednocześnie bardzo zdrowego, będąc w tawernie zamówcie… hortę! To jedna z najzdrowszych rzeczy, która widnieje w kartach tradycyjnych greckich tawern. Smakuje przy tym obłędnie!

Horta to dzika, jadalna trawa. Kupuje się ją przede wszystkim na lokalnych targowiskach. Ze względu na zdrowotne właściwości dietetycy uznają ją za superfood.  Prócz dużej ilości witaminy K, A, C, błonnika oraz potasu, ma ogromne ilości antyoksydantów. W horcie jest ich więcej niż w borówkach! Z jakiego względu jeszcze warto ją jeść? Nie ma w niej żadnej chemii. Bo przecież nikt nie będzie nawozić traw, które rosną zupełnie dziko!

Aby przyrządzić hortę należy ją oczywiście najpierw dokładnie umyć. Następnie się ją obgotowuje. Później dodaje się oliwy, a całość skrapla sokiem z cytryny. Taką potrawę można jeszcze poprószyć szczyptą oregano. Do tego pyszny, grecki chleb i przystawka bądź sałatka do dania głównego gotowa!

Co prawda prawdziwą hortę zjemy w Grecji. Jednak nieco podobny smak będzie miał tak podany szpinak, jarmuż, czy też przebogata w żelazo pokrzywa! No właśnie… Ta ostatnia w naszej rodzimej kuchni jest nieco zapomniana, a może stanowić pyszną sałatkę podobną do horty!

Hortę zazwyczaj podaje się tak jak opisałam to wyżej, ale może być też rewelacyjnym dodatkiem do pity, jako farsz w cienkim cieście filo (hortopita). Co prawda TEN! nasz filmik kulinarny ma już swoje lata i jego jakość pozostawia wiele do życzenia. Ale możecie w nim zobaczyć jakie dokładnie rośliny można użyć do domowej hortopity i jak ją później zrobić. Smacznego!

TU! znajdziesz greckie potrawy dla wegan i wegetarian

TUTAJ! przeczytasz jak zrobić kleftiko

Przewodnik po Metsowie. Dlaczego warto odwiedzić to miasto?… poniedziałek, 7 lutego 2022

 

 

Nasz krótki wypad do Metsowa był bardzo spontaniczny. Wczesnym rankiem wsiedliśmy na prom z Korfu do przeciwległej Igoumenitsy, gdzie wynajęliśmy auto i po niecałych dwóch godzinach jazdy byliśmy w… zupełnie innym świecie! Kiedy dojeżdżaliśmy do Metsowa, musiałam kilka razy przecierać oczy. Na Korfu poprzedniego dnia świeciło słońce i kąpałam się w morzu. A już na kilka kilometrów przed Metsowem wszystko było w śniegu. Śnieg leżał wszędzie, a przed nami rozpościerał się krajobraz niczym z zimowej krany. Tak, to również Grecja! A ta podróż była dla mnie kolejnym dowodem jakim niesamowicie różnorodnym krajem jest Ellada.

 

*

 

Metsowo jest niewielkim miastem, które liczy około 2 500 mieszkańców. Leży na zachód od przełęczy nazywanej Katarą, która przecina łańcuch gór Pindos, łącząc jednocześnie Tesalię z Epirem. Metsowo  jest typowym miasteczkiem górskim, położonym 1 160 m n.p.m. W całej Grecji jest znane przede wszystkim jako jedno z kilku greckich miejsc, gdzie jeździ się na nartach. Można więc przyjechać by uprawiać sporty zimowe, ale nie tylko. Metsowo to po prostu bardzo ciekawe i niesamowicie klimatyczne miejsce, gdzie warto się zatrzymać o każdej porze roku. Ja na nartach nie jeżdżę, a mimo tego spędziłam tam wyjątkowy czas. Już tłumaczę dlaczego!

 

 

To niewielkie górskie miasteczko otaczają niesamowite krajobrazy. Było jak z bajki! Mogę się domyślać, że o każdej porze roku to miejsce ma niezwykły urok. Kiedy byliśmy tam kilka dni temu, wszystko było w śniegu. Ale z pewnością wyjątkowo pięknie musi wyglądać jesienią, kiedy liście drzew zmieniają swoje kolory. Wszystkie budynki w miasteczku wybudowane są w typowym górskim stylu. Dominuje połączenie kamienia z drewnem. Temu górskiemu stylowi architektonicznemu musieli podporządkować się wszyscy! Budynek banku, stacja benzynowa, nawet kiosk ruchu czy też niewielki bankomat, aby wpisać się w całość obudowany został drewnem.

 

Bankomat w Metsowie 😀

 

Trzy świetne muzea, jak na tak małe miasteczko to naprawdę sporo. Skąd niewielkim Metsowie fantastyczna galeria malarstwa, nowoczesne muzeum wina czy też niezwykle ciekawe muzeum folklorystyczne? I tu zaczyna się ciekawa historia.

Z Metsowem związany był Evangelos Averoff-Tossizza (1910-1990) wspaniały polityk, który był greckim ministrem spraw zagranicznych. Averoff przyjaźnił się z baronem Michaelem Tossizza (1888-1950), który był potomkiem pochodzącej z Metsowa rodziny bankierów mieszkającej w Szwajcarii. Baron był człowiekiem z kolosalną fortuną, której nie miał komu przepisać. To właśnie Averoff przekonał barona, aby swoją gigantyczną fortunę przepisał na rzecz rozwoju Metsowa tworząc jednocześnie fundację (Baron Michael Tossizza Foundation). Tak też się stało i dzięki potężnemu zastrzykowi finansowemu ze spadku po baronie, Metsowo mogło rozwinąć się w każdej sferze. Zgodnie ze wcześniejszym ustaleniem od tego wydarzenia Averoff przyjął również nazwisko barona.

 

 

Będąc w Metsowie koniecznie trzeba zobaczyć muzeum regionalnego wina – Katogi. Szczep  winogron, które znoszą tutejszą mroźną zimę i dobrze czują się górskim klimacie, został sprowadzony ze Szwajcarii. Cała winiarnia została stworzona przez  Averoffa. Dziś wino Katogi jest znane i szeroko dostępne w całej Grecji. Samo muzeum  pokazuje historię powstawiania marki. Warto je odwiedzić i przede wszystkim skosztować wina w miejscu, gdzie powstaje.

 

 

W domu, który należał do rodziny Tossizza, znajduje się obecnie Muzeum Folkloru. Kolejne ciekawe miejsce Metsowa. W środku znajdują się meble, przedmioty codziennego użytku oraz stroje z dawnych czasów z tego regionu Epiru. Mocno rzucają się tu w oczy oczywiste wpływy tureckie. W pomieszczeniach stoły są bardzo niskie, a zamiast krzeseł są poduchy. Zdobne ornamenty również przywodzą na myśl tureckie dekoracje. Warto zwrócić uwagę na przepiękne drewniane sufity z licznymi rzeźbionymi zdobieniami. To muzeum jest idealnym miejscem, żeby zobaczyć jak żyło się na tym terenie w dawnych czasach. Na najwyższym piętrze znajdują się pamiątki po wielkim polityku.

 

Metsovitika fot. Barbara Bitounis

Metsovitika – wersja zimowa fot. Barbara Bitounis

 

Trzecim miejscem, które koniecznie trzeba zobaczyć będąc w Metsowie jest tamtejsza Galeria Sztuki. „Galeria sztuki w miasteczku, które nie ma nawet trzech tysięcy mieszkańców… Hmmm…” – pomyślała z góry zakładając, że raczej niczego ciekawego tam nie zobaczę. Jednak przechodząc po pomieszczeniach galerii i patrząc na obrazy, które wisiały na ścianach wiele razy z wrażenia opadła mi szczęka. Obrazy, które tam były równie dobrze mogłyby wisieć na ścianach galerii malarstwa na przykład w Atenach. Dzieła, które się tam znajdują to również spadek po Averoffie. Przekazał on  dla Metsowa swoją kolekcję malarstwa greckich artystów tworzących w XIX i XX wieku. Na najniższym piętrze galerii znajduje się również wystawa fotografii Kostasa Balafasa. Na czarno białych zdjęciach utrwaleni zostali mieszkańcy Metsowa i regionu z lat 60tych i 70tych XX w.

 

 

Fundacja barona, która powstała z inicjatywy Averoffa nie tylko zadbała o rozwój gospodarczy, ekonomiczny czy też kulturowy miasteczka. Umożliwiała również studia w Atenach młodzieży, która pochodziła z Metsowa.

Metsowo to również wspaniała kuchnia, która jest nieco odmienna od kuchni dominującej na przykład na greckich wyspach. W Metsowie poczują się znakomicie fani potraw mięsnych. Ja spróbowałam dania, które nazywa się „tsompleki”. Była to wołowina razem z bakłażanem, frytkami oraz lokalnym serem, zapieczona w glinianym naczyniu w piekarniku. Danie dosłownie rozpływało się w ustach, więc z pewnością w wysokiej temperaturze spędziło wiele czasu. Będąc w Matsowie z warto zwrócić uwagę na dania mięsne takie jak kleftiko, kokoretsi, czy też potrawy z baraniny i jagnięciny. Miasteczko słynie również z serów, które smakowały rzeczywiście wyjątkowo. Są nimi Metsovone oraz Metsovella. Warto również spróbować przystawki o nazwie „bujurdi”. Jest to ser zapiekany razem z papryką i pomidorami. W całej Grecji w dużych supermarketach można kupić trachanas, czyli kaszę zrobioną z zmielonej pszenicy i owczego mleka oraz hilopites, czyli rodzaj makaronu. Metsowo słynie w Elladzie również z tych dwóch produktów.

 

Tsompleki

 

Za oprowadzenie po Metsowie i ogromną dawkę informacji o tym miejscu dziękuję Barbarze Bitounis.

 

TU! przeczytasz post o Salonikach.

TUTAJ! przeczytasz post o Kawali.

TU! znajduje się cykl postów o wyspie Zakinthos.

 

 

 

Jak zrobić tzatziki? Zobacz nasz filmik!… poniedziałek, 31 stycznia 2022

 

 

Jedna z najbardziej popularnych rzeczy z kuchni greckiej. O sosie tzatziki słyszał chyba każdy! Pojawia się na greckich stołach przy okazji prawie każdego obiadu. Bez sosu tzatziki nie jest również możliwe żadne posiedzenie w tawernie.

Sos tzatziki ma charakterystyczny czosnkowy smak. Jest lekki i bardzo zdrowy, bo robi się go na bazie greckiego jogurtu. Pasuje idealnie do najzwyklejszego chleba, rewelacyjnie je się go na przykład razem z chipsami z cukini (przeczytaj TU!).

Co potrzeba do zrobienia sosu tzatziki?

Dobrej jakości jogurt grecki, pół ogórka, ząbek czosnku, nieco oliwy i octu winnego, sół i pieprz oraz ewentualnie koperek.

Wystarczy zrobić tzatziki raz i wyczuć, czy wolicie więcej / mniej czosnku i innych składników.

Jak zrobić taki sos? To jest naprawdę banalnie proste! Całość zobaczycie na tym filmiku!

 

 

TU! przeczytasz jak zrobić ziemniaki na sposób grecki.

TUTAJ! jest przepis na danie z buraków.

TU! przyczytasz o przystawce z sera feta z sosem miodowym.

 

 

 

Najprostsze ciasto świąteczne z Grecji, czyli… Paksimadi!… poniedziałek, 20 grudnia 2021

 

Świąteczne paksimadi z Grecji

 

Jest nieco inne. Bo jest szalenie proste, ma formę suchara i nie na wszystkich zrobi piorunujący efekt wow! To akurat ciasto jest jednym z moich ulubionych w okresie Bożego Narodzenia, ale i przez całą zimę. Typowe greckie paksimadi, które może mieć bardzo różne smaki w zależności od przypraw jakich użyjemy.

Dla mnie pasuje idealnie jako drugie śniadanie, albo słodka przekąska w biegu lub do kawy.

Tutaj przepis na moje świąteczne paksimadi, czyli typowe ciasto prosto z Grecji!

 

Składniki:

3/4 szklanki oleju

3/4 szklanki cukru

skóra z 1/2 pomarańczy

sok z 1/2 pomarańczy

około 4 szklanek mąki

przyprawy i dodatki: orzechy włoskie, rodzynki, cynamon, goździki, imbir.

Jak to zrobić:

Łączymy ze sobą wszystkie składniki, mąkę dodając stopniowo. Wygniatamy ciasto, które ma być takie jak podczas lepienia pierogów. Wygniatamy całość na gładką masę i formujemy bochenek chleba. Delikatnie odcinamy nożem dość grube kromki, ale tak aby sam spód był jeszcze połączony. Całość ląduje na 180 stopni do piekarnika. Pieczemy do momentu aż paksimadi będzie delikatnie brązowe. Następnie wyjmujemy i docinamy kromki do samego spodu. Jeszcze dosłownie na kilka minut do piekarnika i jest już gotowe.

Paksimadi smakuje najlepiej na następny dzień!

 

TU! przeczytasz post “Nie udawaj Greka! Czyli Jani na polskiej Wigilii”.

 

 

Greckie dania wegańskie i wegetariańskie. 10 najlepszych propozycji!… poniedziałek, 13 grudnia 2021

 

Jest taka znamienna scena w filmie „Moje wielkie, greckie wesele”, kiedy jeden z głównych bohaterów zostaje zaproszony na typowe greckie przyjęcie. Na informację, że jest wegetarianinem, pani domu z radością odpowiada: „Świetnie! W takim razie możesz spróbować mojej baraniny!”.

Co prawda od kiedy nagrano ten film, wiele w Grecji w tej kwestii się zmieniło. Ale mimo wszystko, dla wielu Greków pojęcie weganizm i wegetarianizm jest nadal abstrakcją.

Ujmując krótko. Grecy kochają jeść mięso. Ale z drugiej strony w tradycyjnej kuchni greckiej, jest wiele rewelacyjnych przepisów wegańskich i wegetariańskich. Jak to się dzieje? Według tradycji greckiego prawosławia w każdą środę oraz piątek powinno się pościć nie jedząc również nabiału. Post obowiązuje również w okresie przed Wielkanocą. A ponieważ Grecy bardzo szanują swoją tradycję, opracowali wiele postnych przepisów, które nie zawierają mięsa, a często również nabiału.

Warto spróbować, jeśli będziecie odwiedzać Grecję!

Oto moich 10 najlepszych dań wegańskich i wegetariańskich. Dopiszcie koniecznie w komentarzu jakie są Wasze typy!

 

  1. Sałatka po grecku!

Umówmy się… Z oczywistych względów musiałam zacząć właśnie od tego dania! Wystarczy na duże, niekształtne kawałki pokroić świeżego pomidora i ogórek. Kilka krążków cebuli, kilka oliwek. Do tego kilka kropli soku z cytryny, pokaźnej wielkości kawał fety, szczypta oregano. Całość koniecznie polać solidną ilością jak najlepszej oliwy. Niczego tu nie mieszamy. Już gotowe!  Niebo i zdrowie w gębie! To co najbardziej charakterystyczne dla Grecji, na jednym talerzu! Wasza wizyta w Elladzie nie może obyć się bez zjedzenia tradycyjnej sałatki po grecku!

 

  1. Gemista, czyli idealny obiad dla głodnego weganina.

Gemista (czyta się „jemista”) będzie idealnym, sycącym daniem obiadowym również dla wegan. Gemista to wydrążone pomidory oraz papryki, które faszeruje się ryżem. Całość z dodatkiem rzecz jasna oliwy oraz zestawu odpowiednich przypraw, zapieka się w piekarniku. Moim zdaniem jest to jedno z absolutnie najpyszniejszych dań kuchni greckiej w wydaniu wegańskim. Jak zrobić gemista, zobaczycie na TYM! filmiku.

 

  1. Palce lizać! Co za chleb!

Wystarczy najzwyklejszy chleb, a Grecy potrafią wyczarować z niego rewelacyjną przekąskę. Świeży chleb należy pokroić na grube kromki. Następnie skropić oliwą, ewentualnie sokiem z cytryny. Do tego oregano i sól morska. Taki chleb na trochę ląduje na grillu lub w piekarniku, a później… Nie można przestać jeść! Pasuje idealnie na przykład do sosu tzatziki. TU! znajdziesz przepis na idealne tzatziki.

 

  1. Najprawdziwsze skarby morza, czyli ryby i owoce morza. Propozycja dla peskatarian.

Grecja to kraj o największej ilości wysp w całej Europie i o najbardziej rozbudowanej linii brzegowej. Jest więc rajem dla pół-wegetarian oraz osób, które lubią rybi i owoce morza. Pod każdą postacią i w najróżniejszej formie. Z tego skarbu należy korzystać garściami, ponieważ w Grecji ryby i owoce morza smakują wyśmienicie! Nie ma nic pyszniejszego niż kalmary, krewetki czy też ośmiornica w upalny letni dzień i z greckim morzem w tle. A świeża ryba prosto z morza, to przecież samo zdrowie!

 

  1. Horta, czyli jadalna trawa.

Horta jest rodzajem jadalnej trawy. Przed podaniem najpierw się ją obgotowuje, następnie polewa sokiem z cytryny oraz oliwą. Można ewentualnie posypać oregano. Jest to potrawa, którą absolutnie musi spróbować każdy weganin oraz wegetarianin, który przyjeżdża do Grecji. Horta jest przepyszna, ale po pierwsze szalenie zdrowa! Jej odpowiednika raczej trudno szukać w Polsce.

 

  1. Cytrynowe ziemniaki w wersji greckiej.

Wydają się być banalne w smaku, ale w wersji greckiej potrafią bardzo zaskoczyć podniebienie. Najzwyklejsze ziemniaki Grecy robią zupełnie inaczej niż w Polsce, a odpowiednio podane mogą być również traktowane jako danie główne. W wersji greckiej zapieka się je w piekarniku w mieszance wody, oliwy oraz… koniecznie soku z cytryny. Do tego dla przykładu rozmaryn oraz sól morska i pyszne danie gotowe! Dokładny przepis jak zrobić takie ziemniaki, znajdziesz TU!

 

  1. Feta w cieście filo z polewą miodową. Co za smak!

To jest dopiero kulinarny hit! Słona feta w chrupiącym cieście filo lub w panierce z mąki, do tego polewa miodowa i jeszcze sezam. Bardzo ciekawe smakowo danie, które z pewnością urozmaici każdy posiłek. Smak głównych składników niby się wyklucza, ale paradoksalnie idealnie pasuje. Koniecznie spróbujcie będąc w Grecji. Nasz filmik z tym przepisem jest TU!

 

  1. Proszę o briam!

Briam to kolejne ciekawe danie, które stanowi rewelacyjną propozycję na pyszny obiad również dla wegan. Jest to rodzaj warzywnego gulaszu, w którego skład wchodzą dla przykładu ziemniaki, cukinia, bakłażan, czy też pomidory. Zestawienie warzyw może być tu oczywiście bardzo różne. Dokładny przepis na typowy grecki briam, jest TUTAJ!

 

  1. Grecja to również… fasolowy raj!

Tak jest! Szczególnie w dni postne Grecy uwielbiają najróżniejsze potrawy z fasoli. W najpopularniejszej wersji, jako danie obiadowe podaje się dużych rozmiarów białą fasolę w sosie pomidorowym. Bardzo często w pomidorowym sosie podaje się również fasolę szparagową, która w tej wersji też jest rewelacyjna. Niby znane, banalne składniki, ale w wydaniu greckim potrafią smakować zupełnie inaczej!

 

  1. Paksimadi, dla przykładu… pomarańczowe.

Paksimadi to rodzaj słodkiego sucharka. W jego składzie nie ma nabiału. Jest kilka różnych wersji smakowych tej słodkości, dlatego podczas robienia można testować różne smakowe połączenia. Ja najbardziej lubię paksimadi w wersji pomarańczowej. Świetna przekąska do kawy lub na drugie śniadanie. Nasz przykładowy przepis sprzed wielu lat na pomarańczowe paksimadi, jest TU!

 

Tak jak widzicie dań, które są rewelacyjne dla osób, które nie jedzą mięsa czy też nabiału jest w Grecji naprawdę sporo. Tu znajduje się tylko kilka przykładów moim zdaniem tych najciekawszych, najpyszniejszych i najbardziej zdrowych.

Czy będąc w Grecji jedliście ciekawe danie wegańskie czy też wegetariańskie? Jeśli tak, napiszcie w komentarzu!

 

 

 

Filmik kulinarny: ZIEMNIAKI NA SPOSÓB GRECKI… poniedziałek, 25 stycznia 2021

 

 

Ziemniaki raczej mocno nie kojarzą się z kuchnią grecką i nie wydaje się, że można ugotować z nich coś wielce ciekawego.

Pamiętam dobrze, że kiedy pierwszy raz spróbowałam ziemniaków zrobionych sposobem greckim, ja dosłownie byłam w szoku! Ich smak nie przypominał ani trochę typowych polskich ziemniaków, gotowanych w wodzie. Za pomocą kilku składników i dzięki zupełnie innemu sposobowi przyrządzania, ze zwykłych ziemniaków czaruje się w Grecji bardzo ciekawe danie lub też dodatek do obiadu.

Uwierzcie, że smak tak przygotowanych ziemniaków, bardzo was zaskoczy!

Robi się je bardzo prosto, a wszystkie potrzebne składniki dostaniecie również w Polsce. Sekretem zupełnie innego smaku są dwa składniki: sok z cytryny i musztarda. Ziemniaki przygotowywane w Grecji nie gotuje się, a piecze pod przykryciem w piekarniku. Jeśli będziecie je przygotowywać koniecznie zwróćcie uwagę, że te ziemniaki muszą piec się w piekarniku aż 1 godzinę 30 minut. A później… prawdziwy grecki smak, który z pewnością was zaskoczy!

 

Tutaj potrzebne składniki:

  • trzy, cztery ziemniaki
  • 100 ml oliwy
  • 50 ml soku z cytryny
  • łyżeczka musztardy
  • oregano
  • rozmaryn
  • suszony czosnek
  • sól + pieprz

A sam bardzo szybki przepis – w filmiku niżej! Smacznego!

 

 

 

 

TUTAJ! możesz zapoznać się z naszą ofertą wycieczek po wyspie Korfu.

TU! przeczytasz czym jest ouzo.

TU! znajduje się post o Zatoce Wraku na Zakintos.

TUTAJ! jest przepis na szybkie, jednogarnkowe greckie danie obiadowe – kleftiko.

 

 

 

Oliwa. Kompendium wiedzy… poniedziałek, 11 stycznia 2021

 

 

Oliwa to jeden z najważniejszych tematów, jakie dotyczą greckiej kuchni jak i samej Grecji. W tym poście głos w tej sprawie oddaję specjaliście! Ola, która  jest autorką dzisiejszego wpisu mieszka na Krecie. Żyjąc w Grecji pisze fantastycznego bloga o kreteńskiej i greckiej kuchni. Blog Oli nazywa się Poli Kala! Być może go czytacie. Jeśli nie, to koniecznie sprawdźcie! Ola z końcem poprzedniego roku stała się również właścicielką internetowego sklepu, w którym można kupić między innymi  kreteńską oliwę. TUTAJ! możecie wejść do tego sklepu! Tymczasem obie serdecznie zapraszamy do przeczytania wszystkiego co najważniejsze i o co tak często pytacie w temacie oliwy. Jeśli macie pytania – zapraszamy do zadawania ich niżej w komentarzach!

 

***

 

 

Mówimy o niej “płynne złoto”, bynajmniej nie ze względu na jej cenę, bo ta odbiega od złota horrendalnie, lecz ze względu na jej fenomenalne właściwości dla zdrowia i walory smakowe. Oliwa, olej z oliwek, duma Krety i każdego produkującego ją Kreteńczyka. Uważana za najlepszą wizytówkę kuchni kreteńskiej, ponieważ to właśnie tu, na Krecie, spożywa się jej na osobę najwięcej na całym świecie.

Każdy kto choć raz był na największej greckiej wyspie wie, że żaden kreteński posiłek nie obędzie się bez znacznej ilości oliwy. Choćby miał być to tylko chleb, gotowane warzywa czy prosty ryż lub makaron – olej z oliwek w zatrważającej wręcz ilości zawsze będzie grał tu pierwsze skrzypce.

W Polsce wciąż jednak o oliwie wiemy zbyt mało, począwszy od tego jak jej używać, aż po jej właściwości zdrowotne. Słyszeliśmy gdzieś, że jest bardzo zdrowa, ale nic lub niewiele więcej, wiemy, że warto dodawać jej do sałatek, ale o smażeniu już krążą sprzeczne opinie, gdzieś obiło nam się o uszy, że można jej używać też zewnętrznie, ale nie jak stosować jej jako kosmetyku.

Kiedy dobry los rzucił mnie w małą kreteńską wieś trudniącą się głównie produkcją oliwy, mało wtedy wiedziałam, że to właśnie olej z owoców tych niesamowitych drzew stanie się moją największą pasją i pracą. Z całego serca pragnę, aby sława kreteńskiej, najlepszej na świecie oliwy trafiała we wszystkie zakątki Ziemi, dlatego też postaram się opowiedzieć Wam o niej nieco więcej, może nie tyle o jej chemicznych właściwościach, składzie i rodzajach – od tego są dużo mądrzejsze głowy od mojej. Postaram się skupić na wiadomościach praktycznych, aby być może sprawić, że sięgniecie po dobrą kreteńską oliwę częściej, chętniej i świadomi wspaniałości, jakie może Wam ona zapewnić.

 

 

Dlaczego warto włączyć oliwę do swojej diety?

 

Oliwa jest zbawienna dla układu trawiennego! Działa żółciopędnie i powleka ściany przewodu pokarmowego, a także zmniejsza ilość wydzielanego kwasu solnego w żołądku. Zwłaszcza oliwa niefiltrowana, extra virgin zawiera największą ilość polifenoli, które w znacznej większości trafiają do jelita grubego i tworzą tam idealne środowisko dla rozwoju przyjaznej nam flory bakteryjnej. Oliwa zmniejsza też stany zapalne, dobroczynnie wpływa na zdrowie serca i naczyń krwionośnych, zapobiega powstawaniu kamicy żółciowej, a także przyspiesza gojenie wrzodów żołądka. Co z tego wynika? Codzienne stosowanie oliwy sprawia, że lepiej trawimy, mamy mocniejsze naczynia krwionośne i serce, a w dodatku dodawanie jej do surowych i gotowanych potraw pomaga nam wchłonąć więcej rozpuszczalnych w tłuszczach witamin.

Warto oliwą zastąpić tłuszcze odzwierzęce, takie jak masło czy smalec, a już na pewno sztucznie utwardzane margaryny. Oliwa jest fantastycznym nośnikiem smaku, ale dobrej jakości niefiltrowana oliwa ma charakterystyczny smak sama w sobie – dlatego też dodawanie jej w tak dużych ilościach w kuchni greckiej, nadaje potrawom charakterystyczny smak, którego nie da się odtworzyć stosując oliwę jedynie zdawkowo. Dobrej jakości oliwa niefiltrowana jest fantastyczną przyprawą.

 

Czy oliwa może być lekarstwem?

 

Olej z oliwek od zawsze uznawany był w fitoterapii za lek i figurował w większości lekospisów. Trzeba jednak zaznaczyć, że oliwa niefiltrowana, zawierająca chlorofil, a także inne składniki balastowe ma większe właściwości lecznicze i odżywcze, niż oliwa filtrowana. Istnieją również oliwy polifenolowe, w których wysokie stężenie polifenoli zakwalifikowało je do uznawanych przez Unię Europejską naturalnych produktów leczniczych i z dużym skutkiem stosowane są w leczeniu wielu chorób.

 

 

Jak używać oliwy w kuchni?

 

W kuchni kreteńskiej, gdzie jak już wspomniałam używa się najwięcej oliwy per capita, per annum, istnieje kilka głównych sposobów, w których oliwa jest stosowana:

 

  • Warzywa, strączki, dziką zieleninę gotuje się krótko w osolonym wrzątku, odcedza, następnie polewa dużą ilością świeżej oliwy i skrapia octem lub sokiem z cytryny.
  • Smażenie. Na oliwie smaży się tu wszystko, począwszy od jajek, warzyw, placków, na frytkach skończywszy.
  • Ryby, mięsa, warzywa, a nawet i słodkie wypieki zanim trafią do pieca, koniecznie okraszane są znaczną ilością oliwy, lub zawierają ją wewnątrz (np. ciasta).
  • Duszenie w oliwie. Ma ono nawet swoją nazwę ladera od greckiego słowa ladi czyli olej. Długo duszone warzywa, ryby oraz mięso nabierają charakterystycznego oliwnego smaku i miękkości.
  • Na świeżo. Do moczenia chleba, do sałatek, do dodatkowego polania potrawy, aby nadać jej charakterystycznego, świeżego smaku.

 

W kuchni Krety używa się oliwy zatrważająco dużo, ale naprawdę warto odtwarzać kreteńskie przepisy dokładnie takie, jakie są, ponieważ to właśnie oliwa nadaje im charakterystycznego smaku, którego nie da się odtworzyć, gdy użyjemy jej znacznie mniej.

 

Czy na oliwie można smażyć?

 

TAK! Do niedawna krążyło przekonanie, że oliwa nie nadaje się do smażenia, ponieważ ma zbyt niską temperaturę dymienia. Prawda jest taka, iż dzięki odpowiedniemu skłądowi kwasów tłuszczowych oliwa nadaje się do smażenia i jest o wiele zdrowsza niż olej rzepakowy, czy smalec. Sugerowana temperatura smażenia na oliwie wynosi 180 stopni Celsjusza, podczas gdy temperatura jej dymienia to około 200-210 stopni Celsjusza – wystarczy, żeby usmażyć sobie frytki! Należy jednak pamiętać, że oliwa zawiera dużo najzdrowszych nienasyconych kwasów tłuszczowych – nie należy więc na niej smażyć zbyt długo (czyli odgrzewać tego samego oleju w nieskończoność). Wraz z podnoszeniem jej temperatury zmniejszamy też zawartość polifenoli i składników odżywczych, jak zresztą we wszystkich roślinach, które podgrzewamy.

 

 

Jak używać oliwy jako kosmetyku?

 

Jak najczęściej! Oliwa jest fantastycznym środkiem do demakijażu, także kosmetyków wodoodpornych, doskonale ściąga makijaż i dodatkowo nawilża i odżywia skórę. Jest świetnym olejem bazowym do olejków do masażu, wystarczy zmieszać szklankę oliwy i 2-3 krople olejku eterycznego, aby otrzymać mieszankę do wcierania w skórę. Nadaje się do płukania jamy ustnej, ponieważ jej antybakteryjne właściwości wspomagają zdrową higienę jamy ustnej. W tym celu należy wziąć do ust kilka mililitrów oliwy i płukać nią jamę ustną przez minimum kilkanaście minut po czym wypluć (ten olej z tymi bakteriami to nie to, co tygryski lubią najbardziej). Oliwa świetnie łagodzi wszelkie podrażnienia, nadaje się jako balsam na delikatne oparzenia i podrażnienia, a także paradoksalnie pomaga przy leczeniu trądziku, pomimo faktu, że ten jest często na podłożu łojotokowym.

Ważnym jest jednak aby pamiętać, że oliwa należy do tak zwanych olejów nieschnących. Oznacza to, iż bardzo długo utrzymuje się na skórze i może w niektórych przypadkach zamiast jej nawilżać – wysuszać. To więc istotne, aby używać jej bezpośrednio na skórę rozsądnie, najpierw aplikując na przykład hydrolat, tonik lub nawet napar (np. z zielonej herbaty), dopiero na tę warstwę nałożyć cienką warstwę oliwy.

Oliwa jest też doskonałą odżywką dla skóry głowy i włosów. Raz na jakiś czas warto wetrzeć ją we włosy i skórę głowy, delikatnie wmasować, zawinąć ręcznikiem i potrzymać około 30 minut. UWAGA! Aby zmyć później tę maseczkę najpierw na głowę i włosy nakładamy szampon! Szampon, może być delikatnie rozrobiony z wodą jeśli jest za gęsty, dokładnie wmasowujemy w całą powierzchnię pokrytą olejem, następnie spłukujemy, koniecznie ciepłą wodą (oliwa zawiera woski, zmycie jej ciepłą wodą pomoże lepiej się ich pozbyć). W innym przypadku powstanie nam na głowie wielka skorupa i będziemy wyglądać jak zmokła kaczka. Nikt nie chce wyglądać jak zmokła kaczka.

 

Jak przechowywać oliwę?

 

Chronić przed światłem. Największym wrogiem dobroczynnych składników oliwy jest promieniowanie UV i zbyt wysoka temperatura. Wystarczy, że przechowujemy naszą oliwę w ciemnym, suchym i niezbyt zimnym (a i niezbyt gorącym) miejscu. Oliwy nie należy przechowywać w lodówce.

 

Czy oliwy się od siebie różnią?

 

Oczywiście. Oliwa klasyfikowana jest na wiele sposobów, o których możecie przeczytać w normach handlowych Unii Europejskiej dotyczących oleju z oliwek (link w stopce). W praktyce moglibyśmy poważnie rozszerzyć gamę klasyfikacji, biorąc pod uwagę wiele innych czynników.

Od kiedy zamieszkałam na kreteńskiej wsi, przekonałam się, że właściwości organoleptyczne oliwy mogą różnić się z wielu powodów. Oliwa od pana Michalisa ze sklepu ma całkiem inny smak, jak oliwa od mieszkającego dwa domy dalej Janisa. Na smak oliwy wpływa gleba, na której rosną drzewa, pogoda jaka była w ciągu roku, towarzystwo drzew, z których zbierane są oliwki – słowem mnóstwo, mnóstwo dodatkowych czynników. Smak i kolor niefiltrowanej oliwy zmienia się wraz z czasem – osad opada, oliwa delikatnie się klaruje i z jaskrawej zieleni przechodzi w oliwkową zielono-brązową barwę.

Dlatego też sugerując się wyborem oliwy, polecam kierować się głównie smakiem. Przecież bez względu na właściwości zdobytego przez Was oleju, najważniejszym jest, aby Wam przede wszystkim smakował i abyście chętnie korzystali z oliwy w Waszej kuchni.

 

Aleksandra Brudzinska

 

 

 

Bibliografia:

  1. https://rozanski.li/1139/olej-z-oliwek-oleum-olivae-jak-lek-pokarm-i-kosmetyk/
  2. https://www.fsis.usda.gov/wps/portal/fsis/topics/food-safety-education/get-answers/food-safety-fact-sheets/safe-food-handling/deep-fat-frying-and-food-safety/ct_index
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4375245/
  4. https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/plants-and-plant-products/plant-products/olive-oil_pl
  5. https://pl.wikipedia.org/wiki/Oleje_nieschn%C4%85ce

 

TU! przeczytasz moją relację z podróży po Krecie.

TUTAJ! przeczytasz o kreteńskim  mieście Rethymno.

TU! przeczytasz o książce na temat Rethymno (“Kronika pewnego miasta” P. Prevelakis).

TU! przeczytasz o kreteńskim trunku – rakomelo.

 

 

 

Co Grecy jedzą w Święta Bożego Narodzenia?… poniedziałek, 28 grudnia 2020

 

Nasza wigilijna kolacja w tym roku. Jak najbardziej – w stylu greckim!

 

Grecka kuchnia, to temat rzeka! Przekonał się o tym każdy, kto choć raz i choć przez kilka dni był w tym kraju. Kuchnia Grecji różni się w zależności od regionu, ale również w zależności od daty, która jest w kalendarzu. Można zatem wnioskować, że podczas Bożego Narodzenia na typowym greckim stole barwnie prezentować się będą wspaniale smakujące potrawy. Tak w rzeczywistości jest, ale… Bożonarodzeniowa kuchnia Grecji bardzo zaskakuje!

 

Na czterdzieści dni przed Wielkanocą w całej Grecji zdecydowanie dominują potrawy postne. Podczas Wielkanocy je się przede wszystkim jagnięcinę, czy magiritsę, czyli zupę z baranich wnętrzności. Co roku, każdego 25 marca je się w Grecji dorsza. Podczas pogrzebów, jeszcze w kościele,  goście częstowani są słodką przekąską o nazwie koliva. Rodzaj święta, czy też uroczystości mocno wpływa zatem na to, co danego dnia w Grecji się je. Co takiego szczególnego je się więc w Grecji podczas Bożego Narodzenia?

Pamiętam, że kiedy pierwszy raz spędzałam w Grecji Wigilię, byłam bardzo zaskoczona tym co widziałam na stole. Dlaczego? Co prawda wszystko co znajdowało się na nim  wyglądało przepysznie. Nie znalazłam jednak ani jednego dania, ani jednej potrawy, która byłaby typowa jedynie dla okresu Bożego Narodzenia. Prócz dwóch rodzajów ciastek (tu proszę o chwilę cierpliwości – o słodkościach będzie bowiem na koniec!) nie było potraw, które je się jedynie w tych świątecznych dniach. Pytałam i szukałam, ale nic takiego nie znalazłam.

Podczas Wigilii, na typową grecką kolację pasować będą ciężkie, konkretne dania przede wszytkim mięsne. Królują więc pieczone godzinami w piekarniku schaby, steki, mięsne rolady faszerowane warzywami, czy też serem. Grecka Wigilia będzie zatem prawdziwym rajem dla miłośników ciężkiej, mięsnej kuchni.

Jedno, dwa, czy też trzy propozycje mięsnych dań głównych, w zależności od wielkości rodziny, ale na stole będzie również wiele mezedes, czyli przystawek. Również na Boże Narodzenie koniecznie musi pojawić się ser feta, który dostępny jest w każdym zwykłym sklepie Lidl. Zwykły kawałek fety, polany oliwą z oliwek, posypany oregano można dodatkowo zapiec z pomidorami. Na świąteczny stół idealnie nadawać się będzie feta smażona w cieście filo, polana miodem i posypana sezamem. Jak zawsze obecność obowiązkowa dla tzatziki czy też taramosalaty, czyli pasty z rybiej ikry (to zdaje się jedyny rybny akcent greckich Świąt!). Grecy nie wyobrażają sobie żadnej biesiady bez najzwyklejszej sałatki po grecku, ale do dań mięsnych idealnie pasować będą pieczone warzywa czy też sałaty z bardziej fantazyjnymi sosami, których wykonanie kosztuje nieco więcej pracy. Do tego koniecznie butelka regionalnego wina. Naprawdę świetnej jakości wina, w Grecji oferuje prawie każdy sklep spożywczy.

Jak podczas każdego typowego obiadu, również na Święta na greckich stołach pojawią się domowe frytki, które w Grecji często smaży się w oliwie z oliwek, zapiekane w piekarniku z dużą ilością cytryny ziemniaki, czy też zwykły ryż.

Melomakarona oraz kourabiedes! Tak nazywają się dwa rodzaje ciastek, które spośród wczystkich dań są najbardziej charakterystyczne dla greckiego Bożego Narodzenia. Łatwy przepis na nie czytałam ostatnio w greckiej gazetce Lidl. Je się je tylko w tym okresie i większość Greków nie wyobraża sobie bez nich Świąt!  Jak smakują? Melomakarona to  wilgotne ciastka polane polewą miodową i posypane orzechami. Kourabiedes to dość proste, kruche ciastka maślane obtoczone w cukrze pudrze. Często do ich ciasta wkłada się orzechy migdałów.   Na to żeby zjeść je na  Święta, Grecy czekają okrągły rok!