Przewodnik po ZAKINTHOS cz. 9 – Najpiękniejsze świątynie, nie mają ścian – Navagio… środa, 19 marca 2014

Opublikowany 19 marca 2014 przez raffo

Navagio

Miałam szczęście odwiedzać Navagio tak często, że trudno mi dokładnie policzyć ile razy już tam byłam. W takim miejscu łatwo stracić rachubę. Ale przyrzekłam sobie, że jeszcze kiedyś tam wrócę. Znów popływam w nieziemskim turkusie. Położę się na miękkim piasku. Spojrzę na monumentalne skały oraz stary wrak. I pewnie znów będę się zastanawiać, czy to dzieje się naprawdę.

Navagio, czyli Zatoka Wraku, to bez wątpienia najpiękniejsze miejsce Zakinthos. Fotografia z zatoką znajduje się na każdym folderze reklamującym wyspę. Jest na każdej pocztówce, w każdym przewodniku. Ale wciąż mam wrażenie, że reklama Navagio wcale nie jest proporcjonalna do tego, czym Zatoka Wraku jest. To co w niej najpiękniejsze, nie odda żadna fotografia, zrobiona nawet najlepszym sprzętem.

Pamiętam, że za każdym razem, gdy wpływaliśmy do zatoki, przechodził mnie dreszcz. Kiedy statek dopływał, skały niczym kurtyny rozsuwały się powoli, by pokazać to co jest na “scenie”. Im bliżej tym jaśniejsza stawała się woda, przechodząca od granatu w szafir, a następnie lazur, by w postaci spienionych fal, kończyć swoją podróż przy ozdobionym białymi kamieniami brzegu. Sama zatoka nie jest zbyt duża, mimo że na zdjęciach sprawia takie wrażenie. Plażę pokrywa miękki dywan z piasku i idealnie obłe kamienie. Całość ramują klify o poszarpanej fakturze. To przede wszystkim one nadają zatoce monumentalnego wyrazu. Im bliżej wody, tym ciekawsze jest to co widać na skałach. Jeśli słońce jest odpowiednio wysoko, odbija się na nich woda, która migocze błękitem.

Na samym środku plaży, równolegle do linii brzegu, stoi wrak. Stary Panajotis (tak naprawdę nazywa się statek) jest w tym miejscu od 1983 roku. Wygląda tak, jakby ktoś wstawił go tam celowo, reżyserując wygląd scenerii, tej jednej z najpiękniejszych na świecie plaż. Spory na temat tego, czy wrak ustawiony został w tym miejscu celowo, czy był to przypadek, trwają nadal. Niektórzy do końca wciąż nie chcą wierzyć, że wrak do zatoki wyrzucony został zupełnie przypadkowo. Jak dokładnie się to stało? Trudno dojść do ostatecznej prawdy, bo w Grecji zabytków jest aż nadto, więc raczej nikt nie kwapi się by zbadać dokładną historię statku, który jest dopiero trzydziestolatkiem. Najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie mówi, że przemycano nim papierosy. Statek rozbił się i osiadł na mieliźnie. Papierosy, które z niego wypłynęły zostały zebrane przez okolicznych mieszkańców. Mówią, że gdzieś na wyspie ktoś jeszcze je ma. Wyrzucony przez fale wrak, stał w zatoce początkowo niezauważony. W latach 80tych turystyka na Zakinthos nie była jeszcze rozwinięta, więc i wrakiem nikt za bardzo się nie przejmował.

Pierwsze zdjęcia wraku zostały zrobione trochę przypadkiem. Wykonał je wydawca i fotograf – Stawros Marmatakis, który w jednym z okolicznych domów odkrył pokaźne zapasy kartonów papierosów. Właściciel mieszkania wyjaśnił skąd pochodzą i zaprowadził fotografa na górę nad zatokę, wówczas noszącą nazwę Spirili. To właśnie tam Marmatakis wykonał pierwsze zdjęcia. Fotografie obiegły świat. Wkrótce do zatoki wpłynęli pierwsi turyści.

Kiedy wpływaliśmy do zatoki, oznaczało to dla mnie godzinną przerwę w pracy. Jedyne o czym marzył wtedy każdy turysta, to czas wyłącznie dla siebie. Szłam pod boczną ścianę wysokiego klifu i rozkładałam ręcznik. Być może zabrzmi to dziwnie, ale niejednokrotnie miałam wrażenie, że przebywam w świątyni, reprezentującą religię uniwersalną dla wszystkich. O ile nie wpływał jeden z większych statków, panowała tam cisza. O klify odbijał się szmer, który powtarzało echo. Turyści, niczym pielgrzymi – przybywali tu z każdej strony świata. W Navagio mówiono zdaje się wszystkimi językami. Czasem zdarzało się, że na plaży nie było prawie nikogo. Wtedy zatoka prezentowała się najpiękniej i wtedy najlepiej słychać było jednostajny szum fal – najbardziej relaksującą muzykę świata.

Wystrój Navagio jest wysublimowany. Szafir, lazur, a gdzieś w głębi granat, układają się w poziome pasy. Wysokie klify w kolorze ecru, na których od wody odbija się światło, zupełnie jakby przechodziło przez błękitne witraże. A na sklepieniu, jak w barokowym kościele, iluzjonistyczne malowidła przedstawiające niebo, chmury, słońce. Tylko że te w Navagio są najprawdziwsze! I zupełnie na środku, jak ołtarz w świątyni, stoi wrak. Nawet jego maszt, na samym szczycie układa się w krzyż. Ten, mimo że z czasem zerdzewiał, nie wymaga żadnej ozdoby.

Nikt nigdy nie chciał odpływać, a można zostać tylko godzinę. W Navagio często ktoś się oświadczał. Co jakiś czas organizowano też dość niebezpieczne skoki ze spadochronów. Raz zupełnie przypadkiem weszłam w kadr ekipie, która w zatoce nagrywała teledysk.

Woreczki z piaskiem, garść kamieni, kamyków na pamiątkę. To co najcenniejsze zostawało jednak w głowie. Szum fal odbijany przez ściany klifów. Błękit, który w naturze wydaje się, że nie może istnieć. I te niesamowite wrażenie boskiej, niekończącej się przestrzeni.

ZOBACZ ZE MNĄ WYSPĘ KORFU!

„Kathara Deftera” – tradycji musiało stać się zadość… piątek, 14 marca 2014

Opublikowany 14 marca 2014 przez raffo

Kathara Deftera, czyli tłumacząc na język polski „czysty poniedziałek”, jest w Grecji ostatnim dniem hucznie obchodzonego karnawału i jednocześnie początkiem Wielkiego Postu. W tym roku ten szczególny dla Greków dzień przypadał na 3 marca. Właśnie wtedy całymi, wielkimi rodzinami każdy udaje się za miasto, by jedząc postne potrawy, puszczać latawce.

W tym roku w Kathara Deftera nad Zatoką Koryncką padało, wiało, było zimno i niezbyt przyjemnie. Pogoda nie zapraszała na piknikowanie, a tym bardziej na puszczanie latawców, o ile to ostatnie w ogóle było możliwe.

Mimo wszystko postanowiliśmy udać się do niewielkiego miasteczka Distomo, gdzie Kathara Deftera obchodzone jest w szczególny sposób. Przez całą drogę zastanawiałam się, czy jest po co jechać, bo pogoda ani trochę się nie poprawiała, a my dodatkowy wyjechaliśmy nieźle spóźnieni.

Co prawda nagle się nie rozchmurzyło, ale i tak mieliśmy sporo szczęścia, bo kiedy tylko zaparkowaliśmy samochód, tuż obok nas przebiegła grupa, przebrana w kozie skóry. Każdy z biegnących opasany był zestawem głośno dzwoniących dzwonów, z którymi zwyczajowo pasą się kozy, a w rękach trzymał gałązki z drzewa oliwnego. Biegnący dodatkowo podskakiwali, tak żeby dzwonienie było możliwie najgłośniejsze.

Distomo jest dla Greków miejscem szczególnym. Dlaczego? Więcej na ten temat możecie przeczytać TUTAJ. Jest to również jedno z miejsc, gdzie w ostatni dzień karnawału, mieszkańcy przebierają się w kozie skóry, podskakując biegają po mieście, a następnie tańczą, przez cały czas dzwoniąc imponująco wyglądającymi dzwonami. Różne wersje tego przebrania, wyglądają inaczej w zależności od regionu, bo spotykane są nie tylko w Distomo.

Ta ciekawa tradycja ma swoje korzenie jeszcze w czasach starożytnych. Jest typowo pogańska i podobno wywodzi się z hucznych zabaw, na cześć mitologicznego boga Dionizosa. Czy pamiętacie z lekcji polskiego termin „bachanalie”? To właśnie taka ich dzisiejsza wersja. Trzeba się wytańczyć, wybiegać, wyszaleć. A ostatni dzień karnawału, jest idealnym do tego momentem. Po takim „oczyszczeniu”, w Wielkim Poście, trzeba zachowywać się już jak przystało;)))

Rozdzwoniony korowód wbiegł do centrum miasteczka. Tam duża część ludzi, zgromadzona na niewielkim rynku, również była przebrana. Mężczyźni za kobiety. Kobiety za mężczyzn. Clowni, czy też najróżniejsze kolorowe stwory lub postacie z bajek. Deszcz nie przestawał padać, ale tradycji musiało przecież stać się zadość!

Przebrani w kozie skóry zaczęli tańczyć, do słów bardzo… bardzo sprośnych piosenek. Co najdziwniejsze – słowa podśpiewywały również i dzieci!

-To bardzo popularne przyśpiewki! Uczyli nas tego w szkole… – powiedział Jani, a ja odpowiedziałam zbitym z tropu wzrokiem.

-No ale… Jak to?

-Wiem… Wiem… To trochę dziwne… Sam nie wiem jak to wytłumaczyć. W każdym razie pamiętam, że nasz nauczyciel uczył nas tych piosenek z całkiem poważnym wyrazem twarzy, a my chyba nie do końca wiedzieliśmy co śpiewamy…

Nie byłam pewna czy dobrze rozumiem teksty tych pioseneczek. Ale kiedy dokładnie przetłumaczył mi je Jani, zdziwiłam się jeszcze bardziej! Podśpiewywane przez dzieci piosenki miały jednoznaczne przesłanie seksualne! Moje zdziwienie sięgnęło zenitu, kiedy na rynek wjechała wielka kukła, przedstawiająca mężczyznę z… jakby to napisać… fallusem w stanie wzwodu i wyciągniętym środkowym palcem, ustawionym idealnie równolegle do owego sterczącego fallusa. Nie wierzycie? Zobaczcie na zdjęcie poniżej …

Tak wygląda „Król Karnawału”. Symbolizuje on to co w danym roku było najgorsze. W tym – był symbolem restrykcji w obliczu kryzysu. Niżej satyryczna podobizna Angeli Merkel, która obecnie nie cieszy się w Grecji sympatią.

Tak wygląda „Król Karnawału”. Symbolizuje on to co w danym roku było najgorsze. W tym – był symbolem restrykcji w obliczu kryzysu. Pod kukłą satyryczna podobizna Angeli Merkel, która obecnie nie cieszy się w Grecji sympatią.

Dla wszystkich była to jednak norma, jak również dla całkiem małych dzieci, które zwyczajnie cieszyły się, że jest głośno i kolorowo. Kukła, która wjechała nazywana jest „Królem Karnawału”. Taka kukła symbolizuje to co w danym roku było najgorsze. W tym – był to kryzys i restrykcje z nim związane. Dlatego właśnie pod kukłą namalowana była podobizna Angeli Merkel, która obecnie w Grecji nie cieszy się zbytnią sympatią. Kolejny przejaw kryzysu, ale co ciekawe – ze starożytną tradycją w tle, bo przebrani w skóry kóz mieszkańcy nie przestawali tańczyć, biegać i podskakiwać.

Nasze nagranie z Kathara Deftera w Distomo jest tutaj:

http://www.youtube.com/watch?v=DCryi9ieiYs&feature=youtu.be

Jeden z tradycyjnych strojów Kathara Deftera w Distomo. Kozia skóra i pas z doczepionymi dzwonami, w których zazwyczaj pasą się kozy.

Wielka kukła, czyli postać „Króla Karnawału”, jak co roku musiała zostać spalona. W rytmie przyśpiewek i tradycyjnych piosenek, oraz satyrycznych słów odczytywanych przez na wpół rozebranego mężczyznę, dźwięku dzwonków i tańców, wszystko co najgorsze – poszło z dymem! Poniedziałek został oczyszczony! A teraz… czas najwyższy na wiosnę.

„Król Karnawału”, czyli wszystko co najgorsze – musi zostać spalony!

Tradycyjne jedzenie w Kathara Deftera: pasta z rybiej ikry, chałwa, chleb nazywany lagana, oliwki oraz zupa fasolowa.

Z CYKLU: zacznij lekko poniedziałek – Nasi tu byli!… poniedziałek, 10 marca 2014

Opublikowany 10 marca 2014 przez raffo

Zwykły, pracujący dzień. Zdaje się, że był to nawet poniedziałek. Wybraliśmy się na typowe zakupy do jednego z supermarketów. Zaparkowaliśmy na parkingu przed sklepem. Wyszliśmy z samochodu. Zamknęliśmy drzwi. I wtedy poczułam, że na mojej twarzy maluje się bananowy uśmiech… Sekundę później wybuchłam niepohamowanym śmiechem. Na całe szczęście miałam przy sobie aparat!

Nasz, rodzimy! Najprawdziwszy Fiat 126p. Mało tego, że jest przeuroczy – z roku na rok staje się coraz bardziej kultowy. Stał spokojnie na greckim parkingu. Jak gdyby nigdy nic! Urocze maleństwo pomalowane było na ciemny fiolet i wyglądało co najmniej egzotycznie. Przyznacie, że na taki widok, od razu cieplej robi się na sercu ;))) Lekkiego poniedziałku Kochani!!!

Przewodnik po ZAKINTHOS cz. 8 – Pocztówka z Ekso Chora… niedziela, 9 marca 2014

Opublikowany 9 marca 2014 przez raffo

Odpowiedz

Niewielka wioska Ekso Chora, znajduje się w środkowo – zachodniej części wyspy. Kilka kilometrów na wschód od niej, jest najwyższy szczyt Zakinthos – Vrahionas (756 m n.p.m.). Do Ekso Chora warto zajrzeć choć na chwilę przynajmniej z dwóch powodów.

Po pierwsze jest to jedna z niewielu wiosek z typową dla wyspy zabudową. To przyjeżdżając właśnie tutaj można zobaczyć obraz tradycyjnej wioski Zakinthos. Domy, które się tu znajdują, dokładnie w ten sam sposób budowane były na wyspie od wieków.

Większość osób przybywa do Ekso Chora by zobaczyć najstarsze drzewo oliwne wyspy. Rzeczywiście, robi ono ogromne wrażenie. Nikt dokładnie nie potrafi ustalić wieku tego pokarbowanego czasem drzewa, ale najprawdopodobniej pamięta ono wieki jeszcze starożytne.

Stojąc obok najstarszego drzewa oliwnego Zante, warto rozejrzeć się wokoło. Tuż naprzeciwko rośnie gigantyczny platan. Ten również jest bardzo stary i należy do dwóch najstarszych platanów Zakinthos – ma ponad półtora wieku. Za platanem znajduje się kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. Niestety, prawie zawsze jest zamknięty. Wielka szkoda, bo jego wnętrze podobno również jest przepiękne. Kościół św. Mikołaja należy do niewielkiej grupy zabytków na Zante, która przetrwała liczne trzęsienia ziemi.

Prawie za każdym razem, kiedy odwiedzałam Ekso Chora, widziałam ten sam obraz. Jakbym trzymała w dłoni pocztówkę. Pod gigantycznym platanem, na niewielkiej ławeczce, siedział papas (odpowiednik księdza w Greckim Kościele Prawosławnym), jeśli nie ze swoją żoną, to z przyjacielem. Papas siedział zawsze spokojnie, patrząc przed siebie lub z kimś rozmawiając. Ubrany był w skromne, wysłużone już ubranie, a w dłoni zdaje się, trzymał drewnianą laskę. Widząc go każdy odruchowo wyciągał aparat, by zrobić zdjęcie. Na twarzy papas nigdy z tego powodu nie widać było zdenerwowania – widocznie był już przyzwyczajony.

Patrząc na niego miało się wrażenie, jakby na chwilę stanął czas. Każdy, kto nawet mimochodem spojrzał na siedzącego pod wielkim platanem duchownego, podświadomie spowalniał. A on po prostu siedział, jakby czas nie istniał, albo jakby nie miał najmniejszego znaczenia. Nawet pisząc to, mimo że jest chłodny, deszczowy wieczór, mam wrażenie że w Ekso Chora nadal trwa upalne popołudnie. A papas wciąż siedzi, pod wielkim, wiekowym platanem.

Ocet. Grek z głową do interesów… czwartek, 6 marca 2014

Opublikowany 6 marca 2014 przez raffo

Ocet

Przyznam, że drugiego kuzyna Janiego, młodszego brata Ogórka, czyli Octu, nigdy nie darzyłam szczególną sympatią. Zadziera nosa. Jest zbyt pewny siebie i ma męczącą skłonność do za daleko idących żartów. Ale to właśnie Ocet, stał się moją inspiracją, która wciąż pcha do przodu. Dlaczego? O tym za chwilę. Zacznę od samego początku.

Odkąd pamiętam, Cytryna, czyli matka Octu i Ogórka, zawsze wspomina, że od małego Ocet wszystkim powtarzał: a) kiedyś będę bardzo bogaty b) pracując, będę się świetnie bawił c) wcześnie się ożenię, a moja żona poza dbaniem o mnie nie będzie musiała pracować.

Chwilę po skończeniu liceum, Ocet postanowił, że chce zobaczyć świat. Im więcej, dalej, ciekawiej – tym lepiej. Zapisał się do szkoły marynarskiej i zaczął się przyuczać do zawodu mechanika statków. Dalej, potoczyło się dokładnie, jak mówił. W przeciągu kilku lat, w ramach praktyk, odwiedził każdy kontynent. Dodatkowo podczas swoich podróży, zaczął naprawdę dobrze zarabiać, tak że po powrocie, pomógł rodzicom wyremontować cały dom.

Ocet skończył szkołę i odebrał dyplom mechanika statków, jednocześnie zdobywając świetnie płatny fach. Jednak jeszcze w czasie nauki stwierdził, że ta praca nie jest dla niego, bo nie idzie w parze z życiem rodzinnym. „I na co komu wtedy żona? O kogo ma dbać, jeśli cały czas byłbym w podróży?” – cytuje za Octem. Ocet stwierdził, że zajmie się czymś zupełnie innym. Długo nie musiał szukać. Dobrze wiedział, co dokładnie chce w życiu robić, bo od zawsze uwielbiał grać.

Jeśli chodzi o wszelakiego typu gry w karty, gry planszowe, czy jakiekolwiek inne gry – jest to dla mnie temat zupełnie zagadkowy. Ocet wielokrotnie próbował mi wytłumaczyć, o co chodzi w grze, którą się zajmuję, ale na przyswajanie sobie tego typu informacji, jestem wyjątkowo oporna. Zrozumiałam jedynie, że chodzi o jakieś kolorowe karty… Na każdej z nich znajduje się potwór czy też inna dziwaczna maszkara, a tuż pod nią jest jej opis. Grając, jak zrozumiałam, układa się historię, gdzie ktoś wygrywa, czy też przegrywa. Z góry przepraszam za ten enigmatyczny opis. Podobno gra jest na świecie bardzo znana – więc być może ktoś bardziej kompetentny uzupełni ten fragment w komentarzach. Będę bardzo wdzięczna!

Octowi trzeba przyznać, że jeśli już za coś się zabiera – robi to na całego. Dlatego też na całego gra! Podczas gdy ja (przyznaje się bez bicia) i wiele innych osób, uważaliśmy ową grę za zwykłe marnowanie cennego czasu, Ocet zaczął jeździć na turnieje po Europie. Pamiętam, jak jakieś dwa lata temu jechał do Mediolanu, zabierając ze sobą dopiero co poznaną Pietruszkę. Podczas gdy inni uśmiechali się z lekkim politowaniem machając na chłopaka ręką, Ocet wygrywał, wykupywał, czy też wymieniał się na kolejne karty. Dziś wartość całej kolekcji, to kilka dumnie wyglądających zer. Uśmiech politowania u innych, zamienia się w aprobatę. Następny w kolejce będzie pewnie podziw, a miarą kolejnych sukcesów – zazdrość, o ile nie zwykła zawiść.

Po dwóch latach spędzonych na bardzo intensywnym graniu, Ocet zatrudnił się w sklepie, gdzie sprzedawano owe gry i różnego rodzaju karty, w których już wtedy był prawdziwym mistrzem. Ocet jest przy tym duszą towarzystwa. Wszędzie gdzie się zjawia, znakomicie się bawi. Dlatego też jest bardzo lubiany. Taki swoisty król życia. I ponieważ zawsze w miejscu, gdzie się pojawi, zna dosłownie każdego, po krótkim czasie, do sklepu w którym pracował, zaczęły przychodzić tłumy. Tylko Ocet potrafił wytłumaczyć reguły każdej, nawet najbardziej skomplikowanej gry. Dochody sklepu znacznie wzrosły, co więc logiczne jego szef, szybko wyczuł, że trzyma w rękach prawdziwą żyłę złota. Szef nie miał jednak w sobie tyle sprytu, żeby chłopaka zatrzymać. Zaproponował Octowi, żeby razem otworzyć nowy sklep i zyski dzielić dokładnie pół na pół. „Po co?” – odpowiedział Ocet. „Jeśli mogę mieć sto procent dla siebie.” – pomyślał szybko i za współpracę sam podziękował. Doszedł do tego, że jedyną osobą, dla której może pracować, jest tylko on sam. Kilka miesięcy później założył własny interes. Byłam. Widziałam. Potwierdzam.

Znalezieniem lokalu i sprawami formalnymi zajęła się Cytryna. Wystrój wnętrza i dbanie o nie, przypadło na barki Pietruszki. Ocet znalazł zaufanego współzałożyciela, który zainwestował pierwsze pieniądze. A sam zajął się wszystkim innym.

Trudno dokładnie określić czym jest owe miejsce, w którym Ocet obecnie pracuje. Tuż po szkole i w weekendy, przychodzą tam głównie nastoletni chłopcy, z pierwszym zarostem pod nosem. Patrząc na niego jak na swoje guru, wypożyczają jedną grę, płacą od 1 do 3 euro i urządzają sobie zawody. Jeden, trzy euro, nie brzmi na zbyt wiele, ale takich chłopaków przychodzą tłumy. W dobie kryzysu, mało kto ma pieniądze na droższe rozrywki, a ubytek w postaci kilku monet – można przeżyć.

Ocet pracuje 7 dni w tygodniu, po 10 – 12 godzin dziennie. Domowej roboty obiad przynosi mu Pietruszka. Ocet bynajmniej nie wygląda jednak na zmęczonego, bo gra to jego prawdziwe hobby. Często kiedy przychodzi po pracy do domu, organizuje gry dla najbliższych przyjaciół, albo szuka w internecie co może dokupić nowego.

Naprzeciwko jego lokalu, jest jeszcze taka mała kawiarenka. Kawa na wynos. Kilka kanapek i ciastek. Nic wielkiego. Jeszcze jakiś czas temu chyliła się ku upadkowi, a właściciel myślał, żeby zwijać cały interes. Szczęście ma jednak to do siebie, że nigdy nie zapowiada swojej wizyty. Jest gościem raczej niespodziewanym. Ocet nie ma pozwolenia na sprzedaż napojów czy też kawy. Tak więc każdy kto wpada pograć, najpierw biegnie do pobliskiej kawiarenki. Zabiera kawę na wynos, a później idzie do lokalu należącego do Octu. Właściciel owej chylącej się ku upadkowi kawiarni, zaczął całkiem nieźle zarabiać. I pewnie modli się po nocach, żeby tylko Ocet nie wpadł na pomysł, by serwować również i kawę.

Przy ostatniej wizycie u Sałatki, pewnego wieczoru wpadliśmy zobaczyć, jak ma się Octowy interes. Za skromnym blatem, małą kasą fiskalną i piętrzącym się stosem najróżniejszych gier, zobaczyłam młodego chłopaka. Problem z nadwagą i cerą, a mimo to zawsze – wysoko i dumnie zadarty nos. Całe sedno Octu, kryje się w jego oczach. Nieustannie aktywne, niemal węszące. Widać, że myślą prosto, szybko i bardzo logicznie. Mają w sobie taki rodzaj błysku, jaki czasem pojawia się u ludzi z pierwszych stron gazet.

Pogadaliśmy chwilę, poczym z lokalu wyszliśmy wszyscy razem. Ocet zgasił światła. Poprawił wystawkę na oknie, tak żeby wszystkie prezentowane na niej gry, stały równo. Do poszarpanej siatki foliowej, włożył jedną z nich, by rozgryźć ją w domu.

I właśnie kiedy brzdęknął zamek w drzwiach, kiedy Ocet zamykał je na klucz, niemalże fizycznie poczułam jedno, małe „pyk” w mojej głowie. Bardzo ciche, acz znaczące. Coś wyraźnie przestawiło się w moich mózgowych zwojach. W tym krótkim ułamku sekundy, postanowiłam że zakładam swój własny interes. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z moim marzeniem, pierwszy krok zawdzięczać będę Octowi. Być może kiedyś mu za to podziękuję. A póki co… Jani nadal poprawia naszą stronę, a ja wciąż zakopana w przewodnikach. Nasza pierwsza wyprawa na Korfu już na dniach. A mi aż serce bije na myśl, że wkrótce dopłynę na moją wyspę. Kilka razy już nawet mi się śniła…

Tymczasem na naszej stronie – coraz ładniej. Dorobiliśmy się już nawet stałego adresu:

www.salatkapogreckuwpodrozy.pl

Marcowy numer „Poznaj Świat”… wtorek, 4 marca 2014

Opublikowany 4 marca 2014 przez raffo

Plamy na ubraniach po bitwie na mąkę z Galaksidi, mimo że było to dokładnie rok temu, do dziś się nie wyprały. Jednak uczestnictwo w tym niezwykłym wydarzeniu, kończącym w Galaksidi okres karnawału, a rozpoczynającym Wielki Post, warte było ubraniowych poświęceń!

Serdecznie zapraszam do przeczytania artykułu pt.”Chmura mąki nad Helladą”, z tekstem i zdjęciami mojego autorstwa, w marcowym wydaniu miesięcznika „Poznaj Świat”. Numer marcowy dostępny do końca miesiąca w każdym Empiku!

Sałatka po grecku TV – odc. 7: DACOS! Czyli sałatka prosto z Krety… czwartek, 27 lutego 2014

Opublikowany 27 lutego 2014 przez raffo

Dacos jest tradycyjną sałatką pochodzącą z Krety. Może stanowić całkiem sycącą przystawkę lub też swoisty zamiennik typowej sałatki po grecku. Jest to jedno z tych dań, które mimo, że jest naprawdę proste, robi duże wrażenie.

Jedynym składnikiem na dacos, którego nie znajdziecie w Polsce, są specjalne sucharki. Te można jednak łatwo wykonać samodzielnie. Wystarczą dwie, trzy ciemne bułki, które należy podpiec, tak żeby stały się twarde. Resztę składników z łatwością dostaniecie wszędzie. Jest nimi feta, pomidor, czarne oliwki, oliwa z oliwek, oregano, sól, pieprz i kilka kropli wody. A jak całość zrobić? Jani i ja zapraszamy na kolejny filmik. Ponownie z Sałatkowego domu! Tym razem kręciliśmy na balkonie. Mimo, że w pewnym momencie zaczął padać deszcz i prawie wywiałoby wszystkie składniki, dzielnie wytrwaliśmy do końca! A oto i filmik… Miłego oglądania!

http://www.youtube.com/watch?v=sCDp1bKUgho

Z CYKLU: zacznij lekko poniedziałek – Co takiego można tylko w Polsce? Rzeczy niematerialne… poniedziałek, 24 lutego 2014

Opublikowany 24 lutego 2014 przez raffo

Moja zimowa wizyta w Polsce jest już wspomnieniem. Ale jak miło jest sobie powspominać! Podczas każdego przyjazdu do kraju odkrywam coś nowego, do czego zawsze chcę wracać i uświadamiam sobie ile jest rzeczy, do których tęsknie. Czasami zupełnie zapomina się o tym, co mamy na co dzień. Ale tęsknota skutecznie o tym przypomina. TUTAJ i TU znajdziecie wcześniejsze wpisy o tym, „co takiego można tylko w Polsce”. W tym wydaniu pojawią się rzeczy zdaje się najważniejsze, czyli te niematerialne. Takie, do których zawsze chce wracać. A jakie są Wasze? Czy pokrywają się z moimi? Koniecznie piszcie w komentarzach!

1. RODZINA – tu zdaje się nikogo zbytnio nie zaskoczę! Najbliższą rodzinę docenia się szczególnie, kiedy mieszka się od niej daleko. Żadna wcześniejsza Wigilia nie była dla mnie tak uroczysta i ważna. Nigdy też nie przejmowałam się tak bardzo każdym rodzinnym spotkaniem. Od momentu, kiedy nie mieszkam już w Polsce na stałe, typowe „imieniny u cioci” to dla mnie sama radość!

2. PRZYJACIELE – tych można mieć wszędzie! Ale rzadko kto rozumie nas tak dobrze, jak starzy, dobrzy przyjaciele. Na całe szczęście żyjemy w XXI wieku i współczesna technologia niesamowicie ułatwia nam kontakty, z każdym kto jest nawet na drugim końcu świata. Dziś nie wyobrażam sobie, żeby raz na kilka dni nie uciąć sobie z przyjaciółką z Polski dwugodzinnej rozmowy. Nic prostszego… Wystarczy jedno małe klik! I już łączymy się przez Skype. Nie ma jednak co się oszukiwać – zawsze najlepiej jest umówić się na kawę w realu!

3. NARZEKANIE – publicznie muszę się do czegoś przyznać… Od czasu do czasu napada mnie chęć, żeby tak po prostu sobie ponarzekać! Na co? Na wszystko! Od pogody i niskiego ciśnienia, aż po fakt że znów nie mam się w co ubrać! Zdaje się, że ta nieodparta chęć zakorzeniona jest w mojej mentalności. A tego już nic nie jest w stanie zmienić;) Taką nieodpartą potrzebę narzekania zrozumieć może jedynie drugi rodak!

4. JĘZYK OJCZYSTY – za każdym razem, kiedy wchodzę do polskiego sklepu, urzędu czy każdej innej instytucji, przypominam sobie o jednej fantastycznej rzeczy… Każdy mnie rozumie!!! Nie muszę główkować, czy dobrze skonstruowałam zdanie, czy nie popełniłam rażącego błędu, czy może znów zdradza mnie mój akcent. I nawet na najzwyklejszej poczcie nie zapada nagle krępująca cisza, kiedy wymawiam swoje imię i nazwisko… Czyż rozmawianie w swoim ojczystym języku, nie jest przecudowne?!

5. RADIO W SAMOCHODZIE – kolejna mała rzecz, która cieszy! Najzwyklejsze radio, które słychać w samochodzie, w którym leci polska muzyka i słychać polskie audycje.

6. ZAŁATWIANIE RÓŻNYCH SPRAW – przy każdej mojej wizycie w Polsce, utwierdzam się w przekonaniu, że czy chodzi o urzędy, lekarzy czy też najróżniejsze inne naprawy – w Polsce wszystko zawsze udaje się załatwić! Choćby nie wiem jak skomplikowana wydawała się sprawa, zazwyczaj każdy jest bardziej człowiekiem, niż przedstawicielem danego zawodu. Nie chodzi o łamanie prawa, ale zwyczajną codzienną elastyczność życiową. Wystarczy tylko przyjaźnie się uśmiechnąć i zawsze o wiele łatwiej się rozmawia. Choć wiem, że do tego punktu łatwo jest znaleźć kilka wyjątków…

7. ZŁOTÓWKI – zawsze chwilę po wylądowaniu mojego samolotu w Polsce, biegnę kupić ulubioną wodę mineralną i świeżą gazetę. Podczas gdy sprzedawca wydaje resztę, przypominam sobie jak ładnie wyglądają nasze pieniądze. Kiedy pokazuje je komuś w Grecji, każdy zachwyca się, że są tak kształtne i ładnie zaprojektowana. Wiem że ten moment kiedyś będzie musiał nastąpić, ale mam nadzieję że przejście na euro jeszcze trochę się odwlecze.

8. POLSKA SŁUŻBA ZDROWIA – w tym momencie pewnie jesteście bardzo zaskoczeni, o ile nie spadacie z krzesła. Pewnie jednak nie pomyśleliście, że w temacie służby zdrowia może być jeszcze gorzej! Tak na przykład jest niestety w Grecji. Mimo tego że i Grecy odprowadzają dość konkretne podatki na służbę zdrowia, a na wizytę do specjalisty nawet nie trzeba skierowania, mało kto wybiera państwową służbę zdrowia. Większość zazwyczaj udaje się do lekarzy prywatnych, mimo tego, że za każdą taką wizytę trzeba słono płacić.

9. RYTUAŁ JEDZENIA ŚNIADANIA – jak zdaje się większość polskiego społeczeństwa, nie wyobrażam sobie dnia bez śniadania. Im większe tym lepsze! Mam swój mały przesąd, który mówi, że to jak zjem śniadanie wpływa na mój cały dzień. W Grecji przeważnie nikt takiej potrzeby nie potrafi zrozumieć. A mój śniadaniowy przesąd jest dla Greków zupełną abstrakcją!

10. ŻYCIOWA ZARADNOŚĆ – Allegro, lumpeksy, sprzedawanie używanych rzeczy, czy dorabianie sobie po pracy. Wszystkie te pojęcia w Grecji brzmią dość enigmatycznie. Im dłużej mieszkam za granicą, tym bardziej dostrzegam jakim niesamowicie zaradnym narodem jesteśmy. Lata złej sytuacji ekonomicznej, wykształciły w nas fantastyczną cechę zaradności życiowej. Każdy przecież musi sobie jakoś radzić! Myślę, że jest to jedna z najlepszych cech jaką posiadamy i sama z dużym umiłowaniem uwielbiam ją w sobie rozwijać. No cóż… wiele prawdy jest w powiedzeniu, że Polak potrafi!

„Kronika pewnego miasta”, czyli najbardziej inspirujący przewodnik po Rethymno na Krecie… sobota, 22 lutego 2014

Opublikowany 22 lutego 2014 przez raffo

„(…) pozwól, że złożę ci życzenie, by twój okręt stanął na kotwicy u brzegów Rethimno w jakiś letni wieczór, o godzinie, gdy morze ma zapach arbuza, a kobiety z włosami namaszczonymi olejkiem jaśminowym wychodzą przejść się po molo. Oprzyj wtedy łokcie o balustradę i przyglądaj się z dala baśniowemu miastu. Ono też będzie na ciebie spozierać tysiącem oczu, uczyni swe wody zwierciadłem dla obfitej strugi blasku, spływającej z twojego statku, i będzie dawać ci znak swymi niezliczonymi światłami… A jeśli tak dobrze wypadnie, że się zbudzisz tam jeszcze o świcie – wstań i nie bez łzy w oku popatrz ostatni raz na miasto, kiedy ozłaca je gwiazda dnia. Przywołaj wówczas na pamięć wszystko, co ci opowiadam, aby nacieszyć źrenice niezapomnianym widokiem”.

Jakiś czas temu natrafiłam na książkę Pandelisa Prevelakisa „Kronika pewnego miasta”. To lekkie niczym piórko wydanie, towarzyszyło mi wszędzie, mieszcząc się w mojej torebce. Czytałam przy każdej nadarzającej się okazji, bo jest to jedna z tych książek, od których nie można się oderwać.

Prevelakis to jeden z największych greckich pisarzy pokolenia 1930, a „Kronika pewnego miasta” jest jedną z najważniejszych jego książek. Owe „pewne miasto”, to Rethymno, które znajduje się na Krecie. Książka od pierwszego, aż po ostatnie zdanie jest jego opisem.

„Kronika…” pozbawiona jest typowej fabuły. Opowiada o Rethymno, które Prevelakis pamięta z czasów swojej młodości. Swoje wspomnienia konfrontuje z tym jak miasto wygląda w czasie, kiedy odwiedza je po latach. Przyznacie, że opis akcji niekoniecznie brzmi emocjonująco. Bo jak przez ponad 150 stron można porywająco opisywać jedno miasto!?

Można. Jeśli po pierwsze opisywane miejsce prawdziwie się kocha, a po drugie jest się mistrzem prozy, która niepostrzeżenie miesza się z poezją. Książkę czyta się bowiem fragmentami jak wiersz, przepełniony melodyjnymi opisami kreteńskiego miasta. Na białych kartkach pokrytych czarnym drukiem, widać całe miasto. Wąskie uliczki, stare budynki i kościoły, mieniące się w słońcu morze, ruch statków, które nieustannie przypływają i odpływają. Opisy przeplatają opowieści o ludziach, którzy miasto tworzą. Są wśród nich Grecy, Żydzi, Turcy, co jest dowodem zawiłej przeszłości Krety.

Za czasów młodości pisarza, miasto kwitło przeżywając swoje najlepsze lata. Rethymno było wtedy bardzo ważnym portem, miastem bogatym o kosmopolitycznej atmosferze. Kiedy Prevelakis powrócił do niego po latach, wszystko się zmieniło. Miasto podupadło. Przestało się rozwijać. W luksusowym sklepiku, gdzie niegdyś sprzedawano najlepszej jakości jedwabie, zaczęto sprzedawać gwoździe. Nawet mimo, iż jest to tylko opis miasta, łezka czasem kręci się w oku. Doskonałym przykładem takiego fragmentu, jest opis rozbierania na części statku, który osiadł w porcie na mieliźnie i umiera jakby był żywą istotą.

Czy miasto zdołało wydźwignąć się z pogrążenia w biedzie i letargu? Odpowiedź znajduje się w posłowiu napisanym przez Bartosza Barszczewskiego, który kilkadziesiąt lat później odwiedził miasto. Gdyby ten sam obraz mógł zobaczyć Prevelakis, z pewnością bardzo by się ucieszył – miasto stanęło na nogi. Odbudowano najważniejsze kościoły i budynki. W porcie znów zaczęły cumować statki, a turystów nie brakuje. Rethymno znów żyje.

Jeszcze podczas czytania tej książki, wpadł mi w ręce katalog z ofertami wakacji na najbliższe lato. Szybko przewertowałam strony, by znaleźć rozdział o Krecie. Ku mojej radości, znalazłam informacje o Rethymno. Na zdjęciu urocze, stare domki stały w równym szeregu nad niewielkim portem, gdzie cumowały statki. Kilka stron zajmowały oferty różnych kurortów i hoteli. Kiedy znajdę się na Krecie, jednym z pierwszych miast, jakie odwiedzę będzie właśnie Rethymno.

Niezwykłe walory językowe książki, zostały w pełni oddane w przekładzie polskim, czego zasługą jest mistrzowskie tłumaczenie Janusza Strasburgera. Przekład znakomicie oddaje specyficzną melodię języka greckiego, zachowując poetycki charakter tekstu Prevelakisa. Żeby tak przełożyć książkę w bardzo trudnym języku jakim jest grecki, o tym kraju trzeba wiedzieć wszystko.

Jeżeli więc macie w planach podróż na Kretę, koniecznie zaopatrzcie się w „Kronikę pewnego miasta” Pandelisa Prevelakisa. O Rethymno opowie Wam więcej niż niejeden przewodnik.

“Kronika pewnego miasta”

Pandelis Prevelakis

Tłumaczenie:Janusz Strasburger

Wrocław 2013

Wydawnictwo: GRECKIE KLIMATY

Cytat użyty w tekście, pochodzi z wyżej wymienionego wydania, strona 99 – 100.

Przewodnik po ZAKINTHOS cz. 7 – Caretta caretta i Narodowy Park Morski Zakinthos… czwartek, 20 lutego 2014

Opublikowany 20 lutego 2014 przez raffo

Poza wspaniałymi widokami i prześlicznymi plażami, Zakinthos jest miejscem, które umiłowały sobie żółwie Caretta caretta. To między innymi te właśnie gady rozsławiły wyspę stając się jednocześnie jej symbolem. Dlaczego zdobyły taką sławę?

Caretta caretta oraz foka mniszka – Monachus monachus (która jest najbardziej zagrożonym wyginięciem gatunkiem ssaka w Europie, a szóstym na liście w skali światowej!) to występujące na Zakinthos gatunki, podlegające ścisłej ochronie. Obecnie owe żółwie spotkać można już tylko w nielicznych miejscach na świecie. Jeszcze kilkanaście lat temu, te spektakularne gady pływały również w innych częściach Grecji, między innymi na Krecie. Obecnie przypływają jedynie do wybrzeży Zante.

Caretta caretta jest żółwiem o ogromnych rozmiarach. Przeciętny osobnik ma około metra długości i waży 80 kg. Prócz charakterystycznej wielkości, takiego żółwia rozpoznać można również po kończynach, które przypominają płetwy. Gady te posiadają płuca, więc co chwilę wypływają by zaczerpnąć powietrza.

Żółwie Caretta caretta pokochały południowe wybrzeże Zakinthos, ponieważ znajdują się tam plaże, których piasek jest niezwykle drobny, jedwabisty w dotyku, a wybrzeża są płytkie (plaże Laganas, Kalamaki, Sekania, Dafni, Gerakas i wyspa Marathonisi). Takie właśnie miejsca idealnie nadają się do składania jaj. Żółwie pojawiają się na wyspie od marca do końca sierpnia, co na ich nieszczęście prawie pokrywa się z sezonem turystycznym. Składanie jaj zaczyna się od maja. Wtedy po zapadnięciu zmroku, gigantyczne samice czołgają się po piasku, by w wykopanych przez siebie zagłębieniach złożyć jaja, które następnie zagrzebują. Skorupa jaj jest bardzo miękka, dlatego część z nich nie może przetrwać do momentu wykluwania się młodych, który następuje po 40 – 60 dniach od złożenia. Małe żółwie, którym uda się wykluć, udają się w kierunku najjaśniejszego punktu, czyli do morza. W tej niezwykle ważnej dla nich drodze, pod żadnym pozorem nie można im pomagać! Udając się do morza, żółwie wykształcają sobie mięśnie, które służyć im będą do końca życia. Jeśli samodzielnie nie przebędą tej drogi – nie przeżyją w wodzie. Najczęściej jednak zanim odpłyną od plaży, niestety umierają stając się pokarmem dla ptaków lub też innych morskich stworzeń. Na 1000 z urodzonych żółwi – przeżywa tylko jeden lub dwa! Z tego właśnie względu ten gatunek jest tak bardzo delikatny. Niestety, dziś zostało niewiele jego przedstawicieli.

Jeśli słuchacie opowieści, że podczas kąpieli w morzu można spotkać te gigantyczne żółwie, wbrew pozorom – jest to prawda! Przydarza się to dość często. Czy więc trzeba się ich bać? Jak najbardziej nie, bo łatwo takiego żółwia wypłoszyć. Nigdy nie odnotowano ataków ze strony tych gigantycznych żółwi na człowieka.

Młode żółwie, które dostają się do morza, dorastają i odpływają na morza i oceany świata. Co jest jednak ciekawe, samice które przyszły na świat na Zante, są prawdziwymi patriotkami, bo swoje jaja składają na tych samych plażach, na których się urodziły.

Południowe wybrzeże Zakinthos, jest terenem Narodowego Parku Morskiego, który został utworzony przede wszystkim by opiekować się tym ginącym gatunkiem. Na wyspie pełno jest wolontariuszy, który przybywają na Zante z całego świata uczestnicząc w programie ochrony Caretta caretta.

Jak jednak w praktyce wygląda przestrzeganie zasad ochrony żółwi?

Z przykrością muszę stwierdzić, że na wiele reguł patrzy się ze znacznym przymrużeniem oka. Władze wyspy nie wydają się robić zbyt wiele, żeby owe zasady były naprawdę przestrzegane. Jedym z przykładów bierności jest fakt, że słynny szpital dla żółwi, który mieści się przy plaży Gerakas, jest wbrew pozorom inicjatywą całkowicie prywatną.

Na określonych plażach na południu, nie można chodzić po zmroku i podobno wyznaczone są pokaźne kary, dla osób które łamią zakaz. Nigdy jednak nie spotkałam ani jednej osoby, która wyglądała by na strażnika lub która plażę by pilnowała. Najgorzej prezentuje się sytuacja w Laganas. Brytyjski nastolatek, który nocą biega po plaży nago, a później wrzeszcząc wskakuje do wody – to niestety, nic nadzwyczajnego. Pomimo tego, że na plaży powinna być cisza, głośne bity z pobliskich klubów i dyskotek dochodzą od zmroku, aż po blady świt. A przecież to jedno z ważniejszych miejsc, gdzie Caretta caretta uwielbiaja składać swoje jaja!

Zasady chyba najczęściej łamane są podczas rejsów na południe, gdzie główną atrakcją jest oglądanie żółwi. Reguły mówią: nie podpływać zbyt blisko, nie mieć włączonego silnika, zachować ciszę i nie dotykać żółwi. Przeważnie łamana jest każda z nich. Kapitan zrobi wszystko żeby podpłynąć jak najbliżej żółwia, tak żeby turysta mógł pochwalić się zdjęciem, na którym żółwia najlepiej dotyka. Jeśli nie zrobi tego jeden kapitan, konkurent będzie zacierał ręce. Problem polega bowiem na tym, że nie ma nikogo kto tego prawa by pilnował. Zasady parku w części wydają się być martwe. Tymczasem turystyka prężnie się rozwija.

Co więc Wy możecie zrobić dla tego ginącego gatunku, jeśli znajdziecie się na Zante?

Przede wszystkim nie przebywajcie po zmroku na plażach, które mieszczą się na południowym wybrzeżu. Za dnia, zachowajcie na nich czystość. Uważajcie w szczególności, by nie zostawiać opakowań foliowych. Głównym przysmakiem żółwi są meduzy. A pływające w morzu siatki foliowe bardzo je przypominają. Jeśli będziecie uczestniczyć w rejsie na południu, nawet jeśli brzmi to nieco idealistycznie – poproście kapitana, by z włączonym silnikiem nie podpływał zbyt blisko żółwia.

Ku przestrodze! Film, do którego link znajduje się niżej, przysłał mi jeden z turystów, który nakręcił go sam, podczas nurkowania na południu:

http://www.youtube.com/watch?v=LAG_grbFrU0

Czyżby więc kwestia żółwi Caretta caretta, była na Zakinthos bardziej promocją gadżetu, niż prawdziwą ochroną ginącego gatunku? O tym niestety przekonamy się za kilkanaście lat. Ale najprawdopodobniej o tych przepięknych, morskich stworzeniach, naszym wnukom będziemy już tylko opowiadać.

Do przygotowania tego tekstu korzystałam między innymi z przewodnika „Zakinthos. Kwiat Wschodu”, Atena Dousaki, Wyd. Braci Marmatakis, Chania oraz informacji ze strony: http://www.archelon.gr/eng/habitat_zak.php?row=row3

Serdeczne podziękowania dla PROJEKTFILM za przesłanie nagrania oraz za garść cennych informacji.

SAŁATKA PO GRECKU

Blog o Grecji, wycieczki po Korfu.